رهبران کشور‌های فارسی زبان درباره میراث مشترک خود چه دیدگاهی دارند؟

به گزارش شهرآرانیوز، احتمالا شما هم عبارت «ایران فرهنگی» را شنیده باشید، عبارتی که با فرض محوریت زبان فارسی در یک گستره جغرافیایی شکل گرفته است. درواقع، زبان فارسی کعبه‌ای است که ایران، افغانستان و تاجیکستان می‌توانند با محورقراردادن آن، نه تنها باعث تثبیت و گسترش ارتباطات فرهنگی خود شوند، که قدرتی تازه را در منطقه ایجاد کنند، قدرتی که زبان مشترکْ هسته مرکزی و عامل شکل گیری آن است، نه مثلا اقتصاد و مسائل نظامی. شاید اگر در گذشته این چنین اتحادی میان این سه کشور شکل گرفته بود، تلاش‌های طالبان برای تحت الشعاع قرار دادن زبان فارسی درطول سه سال گذشته که دوباره به عرصه قدرت در افغانستان بازگشته اند به هیچ جا نمی‌رسید.

سفارش رهبر انقلاب به رئیس جمهور تاجیکستان

امامعلی رحمان، رئیس جمهور تاجیکستان، در مردادماه سال جاری که برای شرکت در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان به ایران آمده بود، ضمنا، با رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز دیدار کرد. در این دیدار، رهبری خطاب به او فرمودند: «زبان فارسی یکی از اشتراکات مهم ایران و تاجیکستان و افغانستان است و باید، برای حفظ و گسترش این زبان و جلوگیری از برخی تلاش‌ها برای انزوای آن، همکاری‌های بیشتری انجام شود.» ایشان، ضمن تأکید بر گسترش زبان فارسی، اظهار امیدواری کردند که «خط باستانی فارسی نیز در تاجیکستان ترویج شود».

هر خانواده تاجیک یک «شاهنامه»

اقدامات رئیس جمهور تاجیکستان در حمایت از زبان فارسی بر هیچ کس پوشیده نیست. او، در ۱۴ آذر ۱۴۰۲، به مسئولان این کشور دستور داد که «شاهنامه» حکیم ابوالقاسم فردوسی را به خط سیریلیک به نشر برسانند و بین همه خانواده‌های کشور توزیع کنند. هدف از این اقدام را «آگاهی هرچه بیشتر مردم از تاریخ و فرهنگ و تمدن اجدادان خویش» گفته بودند.

رحمان، پیش تر، در سال ۱۳۹۸ نیز گفته بود که متون تمامی فرهنگ‌های گذشته زبان فارسی و کتب جدید باید به شکل رایانه‌ای تدوین و ارائه شود و ازاین رو ارائه نسخه رایانه‌ای آثاری نظیر «لغت فُرس»، «غیاث اللغات»، «برهان قاطع»، «فرهنگ رشیدی»، «فرهنگ جهانگیری»، «بهار عجم»، و «لغت نامه» علی اکبر دهخدا ضرورت دارد.

مسابقه «شاهنامه» خوانی در تاجیکستان

حالا، امامعلی رحمان، درادامه اقدامات حمایت گرایانه خود از زبان فارسی به منظور پاسداشت زبان، فرهنگ و ادبیات فارسی، دستور داده است که در تاجیکستان مسابقه «شاهنامه» خوانی برگزار شود. او از تاجیک‌ها خواسته که در این رقابت شرکت کنند و پیشنهاد کرده است که برگزیدگان در مراسم سی وپنجمین سالروز استقلال تاجیکستان معرفی شوند و با «جوایز نفیس» از آن‌ها تقدیر شود. رئیس جمهوری تاجیکستان هدف از این پیشنهاد را «ارتقای فرهنگ کتاب خوانی و افزایش دانش، و آشنایی مردم با فرهنگ و تمدن کشور» گفته است.

جایگاه ناپیدای زبان فارسی درمیان طالبان

درطول سه سال گذشته و پس از بازگشت دوباره طالبان به قدرت در افغانستان، این گروه سیاست‌های فارسی ستیزانه خود را با قدرت بیشتری ادامه داده اند و مثلا، ازجمله در شهر‌های مزار شریف و هرات، عنوان «دانشگاه» را به «پوهنتون» تغییر داده اند. اما، روز ۷ شهریورماه سال جاری، محمد حسن آخوند، رئیس الوزرای موقت طالبان، مولانا را از «مشاهیر، علما و شخصیت‌های روحانی نامدار» افغانستان توصیف کرد و گفت که او «خدمات قابل قدر» به ادب و فرهنگ اسلامی و جهان انجام داده است.

او درادامه افزود: «کتاب مشهور مولانا [«مثنوی معنوی»]که مجموعه هزاران بیت می‌باشد از شاهکار‌های ادبی و عرفانی به سطح بین المللی شمرده می‌شود» و تأکید کرد که شناسایی ابعاد مختلف زندگی و شخصیت مولانا نیازمند تحقیق بیشتر است. حال، باید چشم انتظار ماند و دید که آیا این اظهارات تازه به معنای تغییر سیاست‌های فارسی ستیزانه طالبان است یا خیر.