همشهری آنلاین – ثریا روزبهانی: با ماشین وارد محوطه سینما شده و از همان داخل خودرو به تماشای تصاویر بر پرده نقره‌ای می‌نشستند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا ببینید
نصرالله حدادی، تهران‌پژوه، درباره سینماهای روباز یا تابستانی می‌گوید: «در فصول گرم سال سینماهای تابستانه طرفداران بسیار داشت. این سینماها برخلاف سینماهای همیشگی چند ویژگی داشتند. نخست اینکه در این سینماها روی پشت‌بام، فیلم‌ها را به نمایش می‌گذاشتند. این سینماها سقفی نداشتند و تماشاچیان زیر آسمان پرستاره فیلم می‌دیدند. همچنین سئانس سینما تابستانه از بعد از غروب آفتاب آغاز می‌شد و تا پاسی از شب ادامه پیدا می‌کرد. پرسپولیس، تمدن، باغ گلستان و … از جمله سینماهای تابستانه و روباز آن دوران بودند.
در شمال میدان تجریش هم، حدفاصل خیابان‌های ناصرخسرو (ثبت سابق) و شهید جعفری (جعفرآباد سابق)، در دهه ۳۰ سینمای روبازی به نام سینما بهار بود. مردم با پارک خودرو در اطراف میدان تجریش و تهیه بلیت به تماشای فیلم می‌نشستند؛ سینمایی که سال ۱۳۳۴ با شراکت ۵ نفر راه‌اندازی شد. آن زمان که سینما بهار راه‌اندازی شد، هیچ سینمای دیگری در شمیران نبود. سینما بهار از ابتدا یک زمین مسطح حدود هزار و ۲۰۰مترمربعی بود که دورتادور آن دیوارهای آجری کوتاه قرار داشت. سینما سقف نداشت. به همین علت پاییز و زمستان تعطیل می‌شد و فقط در فصول بهار و تابستان باز بود.»
علاوه بر سینماهای فصلی، سینمای ماشینی هم در آن دوران رونق داشت. سال‌های پایانی دهه ۳۰ و ۴۰ در فضای مدرن شهری تهرانپارس و میدان ونک، تفریحی متفاوت تدارک دیده شده بود که برای خیلی از جوانان جذاب بود، اما همه نمی‌توانستند از این تفریح استفاده کنند و این مکان بیشتر پاتوق جوانان مرفه و دیپلمات‌های آمریکایی بود تا در تنها سینمای ماشینی تهران فیلم ببینند. ایده ساخت نخستین سینماماشینی (درایو-این سینما) ۲۵ اسفند ۱۳۳۷ شکل گرفت. پس از موافقت اداره نمایش وزارت کشور، زمینی در محدوده تهرانپارس فعلی برای شکل‌گیری این سینما انتخاب و بخشی از کار انجام شد. اما روند ساخت و ساز به دلایل نامعلومی متوقف شد، تا در۶ اردیبهشت ۱۳۳۹ این ایده عملی شد و درایو-این سینمای تهرانپارس، نخستین سینمای ماشینی تهران و کشور، فعالیتش را آغاز کرد.
وسعت درایو-این سینمای تهرانپارس ۳ هزار و ۲۰۰ مترمربع، گنجایش آن ۲۸۴ اتومبیل و بهای بلیت آن ۱۵۰ریال بود که فیلم‌های بسیاری در آن به نمایش درآمد. داریوش شهبازی، تهران‌پژوه، درباره هویت تاریخی این سینما می‌گوید: «اوایل دهه ۴۰ وقتی کودک بودم گاهی با مرحوم پدرم و خانواده به درایو-این سینمای تهرانپارس می‌رفتم. یادم است پرده وسیع سینما روی پایه‌های بتونی تعبیه شده بود و در کنار محل پارک هر ماشین میله‌ای قرار داشت که بلندگوها روی آن بود تا کم و زیاد کردن صدای آن در اختیار تماشاگران باشد. درایو-این سینما همانطور که از نامش پیداست برای خودروسواران بود و فقط آنها می‌توانستند در این سینما فیلم تماشا کنند.»
کفسازی این درایو-این سینما در بخش مخصوص اشراف شیب مناسب‌تری داشت تا آنها بتوانند راحت‌تر و بهتر فیلم را تماشا کنند. حیدرقلی خان غیایی شاملو، یکی از معماران مدرن و بنام ایران، سازنده و معمار درایو-این سینمای تهرانپارس بود. سینمای اتومبیل‌رو تهرانپارس در سال ۱۳۴۹ تعطیل شد و در محل آن ساختمانی احداث شد. در نهایت درایو-این سینمای ونک تقریبا یک دهه پس از سینمای تهرانپارس پا به عرصه گذاشت.
رضا انوری، رئیس سندیکای سینماداران و عضو هیئت‌مدیره واردکنندگان فیلم قبل از انقلاب، شهریور سال ۱۳۴۸ درایو-این سینمای ونک را افتتاح کرد. او مالک بخشی از زمین درایو-این سینما بود و بخش دیگر را اجاره کرد. درایو-این سینمای ونک ۱۴ هزارمترمربع مساحت و گنجایش ۲۳۶ خودرو داشت و با نمایش فیلم موزیکال «روس‌ها می‌آیند» به کارگردانی نورمن جویسون کار خود را شروع کرد. خانواده‌هایی که خودرو داشتند، سوار بر اتومبیل شخصی خانوادگی وارد این زمین می‌شدند و در نظم خاصی می‌ایستادند. کف زمین سینما شماره‌ها با فاصله مشخص از هم نوشته شده بود و بعد از خرید بلیت هر خودرو روی شماره مشخص شده پارک می‌کرد.
موضوع: سینمای ماشینی یا تابستانه)سینمای روباز(
ویژگی: تماشاچیان از روی پشت‌بام یا از داخل اتومبیلشان فیلم سینمایی را می‌دیدند
source