شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز؛ سیدامیر سیدزاده، سینماگر مشهدی که تا به امروز تهیه کنندگی آثار مختلفی، چون فیلم‌های «مادر قلب اتمی»، «ناخواسته»، «شماره ۱۷ سهیلا»، «پاسیو» و «خانوم» و سریال‌های «پیامک از دیار باقی» و «روز‌های زیبا» را برعهده داشته، به تازگی دو اثر جدیدش به نامهای «تدفین» و «خانه شیشه ای» را روانه پرده سینما کرده است.
«تدفین» به کارگردانی محمد تنابنده که محوریتی ضدجنگ دارد و به موضوعی انسانی در لوکیشن‌هایی در شهرستان دامغان می‌پردازد، در گروه هنروتجربه اکران شده است. فیلم «خانه شیشه ای» هم اثری متفاوت به کارگردانی امیرپورکیان با بازی امیر جعفری و شهاب مظفری است که به نفی و مذمت گروه‌های موسیقی زیرزمینی و اهداف پشت پرده شان می‌پردازد. ما به بهانه اکران این دو اثر با امیر سیدزاده درباره تهیه کنندگی در سینما و وضعیت سینمای مستقل گفتگو کرده ایم.
«تدفین» و «خانه شیشه ای» از چه ویژگی‌ای برخوردار بودند که تهیه کنندگی آن‌ها را پذیرفتید؟
من همیشه توجه خاصی به جوانان مستعد کار اولی دارم؛ به ویژه اگر قصه خوبی در دست داشته باشند که با اهداف ذهنی من نیز سازگار باشد. محمد تنابنده هم یک کارگردان کار اولی بود که می‌خواست فیلم ضدجنگ و عاشقانه «تدفین» را بسازد. البته کارگردانی اول او تأیید نشد.
با وجود این، من تهیه کنندگی کار را قبول کردم تا هم به ساخته شدن فیلمی خوب کمک و هم یک کارگردان به کارگردانان سینما اضافه شود. درباره «خانه شیشه ای» هم قصه برایم جذاب بود؛ چون اهداف پشت پرده گروه‌های موسیقی زیرزمینی را برملا می‌کرد و به جوان‌ها و افراد جامعه آگاهی می‌بخشید تا در تله این گروه‌ها نیفتند.
زمان ساخت هر دو فیلم به چهار یا پنج سال قبل برمی گردد، چرا روند اکران آن‌ها طولانی شد؟
هر دوی این فیلم‌ها در زمان کرونا ساخته شد که سینما‌ها تعطیل بود. بعد از پایان اوج گیری شیوع کرونا وضعیت سینما‌ها به خاطر عوارض بعدی این بیماری و ترافیک زیادی که در صف اکران ایجاد شده بود، چندان جالب نبود. درنهایت با راه افتادن چرخه اکران فیلم‌ها از یک سال گذشته، ما هم پیگیر اکران شدیم تااینکه فیلم «تدفین» در گروه هنروتجربه و فیلم «خانه شیشه ای» در بدنه سینما اکران شد.
با توجه به روی پرده بودن چند اثر پرمخاطب، آیا از زمان اکران راضی هستید؟
با توجه به شلوغی صف اکران و عادت مخاطب ایرانی به فیلم‌های کمدی و طنز سخیف، نمی‌توانستیم وضعیتی بهتر برای این دو فیلم پیش بینی کنیم. یعنی مجبور بودیم به شرایطی که هست، تن بدهیم؛ چون اگر تا ۱۰ سال دیگر هم فیلم‌های «تدفین» و «خانه شیشه ای» را اکران نمی‌کردیم، موقعیتی بهتر به دست نمی‌آوردیم.
«تدفین» از اول قرار بود در گروه هنرو تجربه اکران شود؟
خیر، ما پیگیر بودیم که «تدفین» هم در سینمای بدنه روی پرده برود، اما نشد و گفتند بهتر است در گروه هنروتجربه اکران شود. ما هم مخالفتی نکردیم؛ چون از زمان تولید فیلم چهار سال گذشته بود و می‌خواستیم هرچه زودتر آن را روی پرده ببریم.
در مجموع شرایط اکران در این روز‌های سینما‌ها را عادلانه می‌دانید؟
قطعا عادلانه نیست. الان هر فیلمی که پول بیشتری از مسیر‌های درست یا نادرست برایش خرج می‌شود و سلبریتی شناخته شده تری دارد، از موقعیت بهتری نسبت به سایر آثار در اکران برخوردار است و در این بازار آشفته، فروش بیشتری هم کسب می‌کند. درواقع این فیلم‌ها بدون آنکه به محتوایشان توجه شود و فقط به خاطر تجارت سینما، همه سیانس‌های خوب و درجه یک را از آن خود می‌کنند. در این بین تعدادی سیانس‌های مرده و بیخود هم برای سینمای مستقل و اجتماعی کنار گذاشته می‌شود؛ اتفاقی که در آینده به فرهنگ جامعه صدمه می‌زند و باعث نابودی هنر سینما نیز می‌شود.
در کارنامه کاری شما تهیه کنندگی آثاری دیده می‌شود که به طور معمول برای مخاطب خاص‌تر سینما ساخته شده اند. قصد ندارید به سمت ساخت آثار گیشه‌ای بروید؟
من همیشه احساس کرده ام رسالت و وظیفه‌ای درقبال سینما دارم که باید آن را ادا کنم. این رسالت درجهت تقویت فعالیت‌های نسل جدید، خلاق و با استعدادی که با ذوق و شوق وارد سینما شده اند و همچنین در حمایت از فیلم‌هایی است که در اکران سینمای بدنه جایی ندارند. چون بالاخره این آثار جایی باید دیده شود تا تولیدکنندگان و کارگردانان و تهیه کنندگان، برای ساخت آثار بعدی ترغیب شوند، از این رو بیشتر فیلم‌های من در دسته فیلم‌های هنری و کارگردان اولی جای می‌گیرد.
البته برای ساخت آثار عامه پسندتر هم بی میل نیستم ولی تا به حال فیلم نامهای که درونش هجو و بی احترامی به مخاطب نباشد، به دستم نرسیده است. اگر روزی فیلم نامهای بخوانم که هم گیشه پسند و هم به همه ارزش‌های سینمای استاندارد و هنر پایبند باشد، حتما تهیه کنندگی اش را قبول می‌کنم.
در این روز‌ها وضعیت سینمای مستقل و ساخت فیلم بدون حمایت دولتی را چگونه می‌بینید؟
سینما به دو دلیل در ایران صنعت گرانی است؛ دلیل اول، دستمزد‌های کذایی و خارج از عرف و قاعده بازیگران است که به طور کنترل نشدنی افزایش یافته است. دلیل دوم هم افزایش هزینه‌های تولید به دلیل تورم وحشتناکی است که همواره در اقتصاد ایران وجود داشته است. در این وضعیت، ساخت فیلم خوب و اجتماعی مستقل و دارای استاندارد‌های سینمایی در ایران، غیرممکن است.
آیا این هزینه‌های زیادی که صرف می‌شود، با اکران شدن فیلم برنمی گردد؟
در سینمای ایران تنها فیلم‌های طنزی مثل «فسیل» و «هتل» که مطابق با ذائقه مخاطب امروز هستند و ۳۰۰ یا ۴۰۰ میلیارد تومان می‌فروشند، هزینه شان برمی گردد و این اتفاق برای فیلم‌های خوب اجتماعی -که البته الان چندسالی است دیگر تولید نمی‌شوند- رخ نمی‌دهد؛ برای مثال طبق اطلاعاتی که من دارم، فیلم اجتماعی «بی بدن» که چندی پیش روی پرده سینما‌ها رفت، به سختی توانست اکران سینما و آنلاین هزینه‌های خودش را برگرداند.
درواقع الان سینمای ایران فقط در دست چهار، پنج نفر از کسانی است که فیلم‌هایی را به اسم کمدی و طنز می‌سازند و به هر قیمتی به خورد مخاطب می‌دهند. مخاطب هم غافل از تأثیرات منفی این آثار، برای تماشایشان وقت می‌گذارد و درنهایت بدون اینکه تفکر و اندیشه‌ای در ذهنش شکل بگیرد، از سالن خارج می‌شود. قاعدتا این رویه خوبی نیست و سطح سلیقه مخاطب را پایین می‌آورد.
این روز‌ها مخاطب ما به دیدن کار بد عادت کرده است؛ چون کار خوبی تولید نمی‌شود و متولیان فرهنگی ما که در رأسش وزارت ارشاد و شورای عالی انقلاب فرهنگی است، هم هیچ اهمیتی برای ساخت فیلم خوب قائل نیستند. آن‌ها فقط از برخی فیلم‌های جنگی و ارزشی حمایت می‌کنند که البته همان آثار هم خروجی استانداردی ندارند، در گیشه موفق نیستند و فقط سرمایه دولتی را هدر می‌دهند. این‌ها گرفتاری‌هایی است که باید مسئولان برای حل آن‌ها فکری کنند که البته بعید می‌دانم این اتفاق رخ دهد.
به دستمزد خارج از عرف بازیگران اشاره کردید، پیشنهاد شما برای کنترل این مسئله چیست؟
وزارت فرهنگ یا خانه سینما یا هر نهاد دیگری که مسئول بررسی این قیمت‌های نجومی است، باید بانک اطلاعاتی از وضعیت همه بازیگران داشته باشند و طبق یک تعرفه مشخص و با استاندارد‌های معلومی باتوجه به توانایی و تجربه‌ای که بازیگر دارد و همچنین تأثیری که بر فروش می‌گذارد، بر دستمزد‌ها نظارت و از افزایش دستمزد‌های نجومی که سینمای ایران را در ۹۵ درصد ژانر‌ها فلج کرده است، جلوگیری کنند.
آیا فیلم جدیدی آماده اکران دارید؟
فیلم «ریست (تعارض)» را که در سال ۱۳۹۸ ساخته شده است، برای اکران آماده کرده ایم. این فیلم پروانه نمایش دارد، اما شرکت‌های پخش کننده برای نمایش آن، بهانه تراشی می‌کنند و می‌گویند «ریست» سلبریتی و چهره ندارد. یک فیلم دیگر هم چندی پیش تهیه کنندگی اش را برعهده گرفتم؛ فیلمی به نام «داد» به کارگردانی ابوالفضل جلیلی که مراحل پس از تولیدش طی شده است و امیدوارم هرچه سریع‌تر به پرده سینما برسد.
قصد ندارید حضور در نمایش خانگی را تجربه کنید؟
الان پلتفرم‌های شبکه نمایش خانگی، رقابت ناسالمی با یکدیگر دارند که به روند تولید محتوا صدمه زده و باعث شده است هزینه‌های تولید و دستمزد بسیار سنگین شود، با این حال اگر شرایطش فراهم شود، یعنی فیلم نامه مناسبی به دستم برسد و هزینه‌های ساخت استاندارد و منطقی برای سریال درنظر گرفته شود، همچنین مطمئن باشم که هزینه از طریق پلتفرم سفارش دهنده برمی گردد، برای ساخت اثری در شبکه نمایش خانگی اقدام خواهم کرد.
source