چرا شور و حال نمایشگاه کتاب تهران فروکش کرده است؟

گروه فرهنگی: نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، همواره به عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی ایران، نقطه عطفی برای اهالی کتاب و کتاب‌دوستی بوده است. اما در سال‌های اخیر، شاهد افت محسوس حضور مخاطبان در این نمایشگاه هستیم. این موضوع، نگرانی‌های بسیاری را در میان اهالی نشر، نویسندگان و علاقه‌مندان به کتاب ایجاد کرده است.

به گزارش بولتن نیوز ، در این مقاله، به بررسی دلایل احتمالی کاهش حضور مردم در نمایشگاه کتاب تهران می‌پردازیم:

1. مشکلات اقتصادی:

شرایط نامناسب اقتصادی، یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش قدرت خرید مردم است. افزایش قیمت کالاهای اساسی، باعث شده تا بسیاری از خانواده‌ها، اولویت‌های خود را در زمینه خرید تغییر دهند. کتاب، به عنوان یک کالای فرهنگی، از این قاعده مستثنی نیست. گرانی کتاب، بسیاری از مردم را از خرید آن، به‌ویژه در نمایشگاه، منع کرده است.

2. رشد چشمگیر قیمت کتاب:

یکی از انتقاداتی که به نمایشگاه کتاب امسال وارد بود، افزایش چشمگیر قیمت کتاب‌ها بود. گرانی کاغذ، هزینه‌های چاپ و نشر را به طور قابل توجهی افزایش داده و این موضوع، مستقیماً در قیمت نهایی کتاب‌ها تأثیر گذاشته است. در شرایطی که مردم با مشکلات اقتصادی دست به گریبان هستند، افزایش قیمت کتاب، انگیزه خرید را از آن‌ها می‌گیرد.

3. عدم تناسب قیمت و کیفیت کتاب‌ها:

در کنار افزایش قیمت کتاب‌ها، شاهد افت کیفیت برخی از آن‌ها نیز هستیم. استفاده از کاغذ نامرغوب، چاپ نامناسب و عدم ویراستاری دقیق، از جمله مشکلاتی است که در برخی از کتاب‌ها مشاهده می‌شود. این موضوع، نارضایتی خریداران را به دنبال داشته و باعث شده تا تمایل به خرید کتاب، به مرور کاهش یابد.

4. ضعف در تبلیغات و اطلاع‌رسانی:

به نظر می‌رسد در زمینه تبلیغات و اطلاع‌رسانی برای نمایشگاه کتاب، ضعف‌هایی وجود دارد. بسیاری از مردم، از زمان و مکان دقیق برگزاری نمایشگاه، برنامه‌های جنبی و تخفیف‌های ارائه شده، اطلاع کافی ندارند. این موضوع، باعث می‌شود تا از حضور در نمایشگاه و استفاده از فرصت‌های آن محروم شوند.

5. رقابت با فضای مجازی:

رشد روزافزون فضای مجازی و گسترش خرید و فروش آنلاین کتاب، رقیبی جدی برای نمایشگاه کتاب به شمار می‌رود. بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند کتاب مورد نظر خود را به صورت آنلاین و با تخفیف‌های بیشتر خریداری کنند. این موضوع، به کاهش حضور در نمایشگاه و افت فروش ناشران منجر شده است.

6. عدم جذابیت کافی برای نسل جوان:

نمایشگاه کتاب، در حال حاضر، برای نسل جوان جذابیت کافی را ندارد. به نظر می‌رسد برنامه‌ها و محتویات ارائه شده در نمایشگاه، متناسب با علایق و سلایق نسل جوان نیست. استفاده از ایده‌های نو و خلاقانه، برگزاری نشست‌ها و کارگاه‌های آموزشی جذاب و به‌روز، و توجه به علایق نسل جوان، می‌تواند در افزایش حضور این قشر در نمایشگاه مؤثر باشد.

7. مشکلات دسترسی و حمل و نقل:

محل برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، برای بسیاری از مردم، به خصوص ساکنان شهر‌های دیگر، مشکلاتی را در زمینه دسترسی و حمل و نقل ایجاد می‌کند. ترافیک سنگین، کمبود جای پارک و هزینه بالای رفت و آمد، از جمله این مشکلات هستند. این موضوع، تمایل به حضور در نمایشگاه را کاهش می‌دهد.

8. کمبود امکانات رفاهی:

کمبود امکانات رفاهی در داخل نمایشگاه، از جمله سرویس بهداشتی، نمازخانه، محل استراحت و …، از دیگر مشکلاتی است که بازدیدکنندگان با آن مواجه هستند. این موضوع، به خصوص برای خانواده‌ها و افراد مسن، می‌تواند آزاردهنده باشد.

9. عدم توجه به ذائقه مخاطبان:

در انتخاب و عرضه کتاب‌ها در نمایشگاه، به نظر می‌رسد سلیقه و ذائقه مخاطبان به طور کامل مورد توجه قرار نمی‌گیرد. تنوع قلیلی در زمینه موضوعات و ژانرهای کتاب‌ها وجود دارد و بسیاری از مخاطبان، کتاب مورد نظر خود را در نمایشگاه پیدا نمی‌کنند.

10. تمرکز بر فروش به جای ترویج فرهنگ مطالعه:

به نظر می‌رسد نمایشگاه کتاب، در حال حاضر، بیشتر به محلی برای خرید و فروش کتاب تبدیل شده و از رسالت اصلی خود که ترویج فرهنگ مطالعه است، فاصله گرفته است. برگزاری برنامه‌های فرهنگی جنبی، نشست‌های نقد و بررسی کتاب، دعوت از نویسندگان و چهره‌های فرهنگی و …، می‌تواند به تقویت این رسالت کمک کند.

لذا به نظر می‌رسد اگر قرار است نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در سال‌های آتی همچنان برگزار شود که هم دوست داریم و هم امیدواریم اینگونه باشد، لازم است در خصوص علل کاهش مخاطب آن در سال جاری بررسی و تأمل جدی شود تا در سال‌های بعد شاهد نمایشگاهی پر رونق‌تر باشیم.