برنامه پیشنهادی ربات مکالمه گوگل به رئیس جدید کتابخانه ملی

به گزارش شهرآرانیوز، روز شنبه، ۱۹ آبان ماه، با حکم مسعود پزشکیان، غلامرضا امیرخانی به ریاست سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران منصوب شد. از ربات مکالمه گوگل، «جمینی»، خواستیم برنامه پیشنهادی خود به رئیس جدید را ارائه دهد. پاسخش را بخوانید:

به تازگی، رئیس کتابخانه ملی ایران تغییر کرده است. به نظر تو، او چه اهدافی را باید دنبال کند؟

رئیس جدید کتابخانه ملی ایران، با توجه به چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی این نهاد مهم فرهنگی، باید اهدافی چندوجهی و بلندمدت را دنبال کند. این اهداف را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد:

۱- ارتقای دسترسی به منابع و خدمات

• دیجیتالی سازی و دسترسی آنلاین: تسریع فرایند دیجیتالی سازی منابع کتابخانه ملی، ایجاد یک پلتفرم آنلاین قوی و کاربرپسند با امکان جست وجوی پیشرفته، دسترسی ازراه دور، و ارائه خدمات دیجیتالی متنوع (مانند اسکن نسخه‌های خطی، دسترسی به آرشیو دیجیتال، برگزاری وبینار‌ها و جلسات آنلاین).
• بهبود زیرساخت ها: بهبود و توسعه زیرساخت‌های فیزیکی کتابخانه، ازجمله فضا‌های مطالعه، تجهیزات مدرن، و بهبود شرایط دسترسی برای افراد کم توان.
• گسترش شبکه کتابخانه ای: همکاری با کتابخانه‌های دیگر و توسعه شبکه ملی کتابخانه‌ها برای افزایش دسترسی به منابع و خدمات.
• ترویج سواد اطلاعاتی: ایجاد برنامه‌ها و کارگاه‌های آموزشی برای ارتقای سواد اطلاعاتی درمیان شهروندان و آموزش استفاده مؤثر از منابع کتابخانه.

۲- غنی سازی منابع و آرشیو

• کامل سازی مجموعه ها: تلاش برای تکمیل مجموعه‌های موجود، ازجمله نسخه‌های خطی، نسخه‌های چاپی کمیاب، و منابع دیجیتال، با تمرکز بر منابعی که کمبودشان در ایران احساس می‌شود.
• حفظ و نگهداری منابع: توجه ویژه به حفظ و نگهداری منابع موجود، به ویژه نسخه‌های خطی و اسناد تاریخی، با استفاده از روش‌های علمی و مدرن.
• توسعه منابع چندرسانه ای: گسترش مجموعه منابع چندرسانه‌ای (صوتی، تصویری و دیجیتال) و به روزرسانی آن ها.
• همکاری‌های بین المللی: برقراری همکاری‌های بین المللی با دیگرکتابخانه‌های ملی و مراکز آرشیوی جهان برای مبادله منابع، تجربیات، و فناوری‌های نوین.

۳- ارتقای نقش کتابخانه ملی در جامعه

• نقش محوری در پژوهش: تبدیل کتابخانه ملی به یک مرکز پژوهشی فعال و پویا با حمایت از پژوهشگران و ارائه امکانات پژوهشی به آن ها.
• برگزاری برنامه‌های فرهنگی: برگزارکردن برنامه‌های فرهنگی و آموزشی گوناگون برای ارتقای فرهنگ کتاب خوانی در جامعه (مانند نمایشگاه ها، سخنرانی ها، کارگاه ها، و نشست‌های مطالعاتی).
• ارتباط مؤثر با جامعه: ایجاد ارتباط مؤثر با جامعه و معرفی نقش و اهمیت کتابخانه به شهروندان از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی.
• شفافیت و پاسخگویی: افزایش شفافیت در عملکرد و پاسخگویی به نیاز‌ها و مطالبات جامعه.

۴- به روزرسانی زیرساخت‌های فناوری اطلاعات

• بهبود و توسعه سیستم‌های مدیریت منابع کتابخانه‌ای (Library Management System).
• ارتقای امنیت اطلاعات و حفاظت از منابع دیجیتال.
• آموزش کارکنان درزمینه فناوری‌های نوین.

رئیس جدید باید، با ارائه برنامه‌ای جامع و عملیاتی، با توجه به نیاز‌های فرهنگی و علمی ایران، برای تحقق این اهداف گام بردارد. برنامه وی باید، با سنجش دقیق موفقیت‌ها و چالش ها، قابل ارزیابی و به روزرسانی باشد.

می‌توانی یک الگو معرفی کنی؟

الگوی ارائه شده در پاسخ قبلی به صورت ساختاری قابل استفاده است، اما به طورکامل یک الگوی قابل کپی و چسباندن نیست، زیرا هر زمینه، خود، نیاز به جزئیات و اهداف ویژه دارد. اما می‌توانیم یک الگوی کلی‌تر ارائه دهیم که قابل تطبیق با موقعیت‌های مشابه باشد. این الگو براساس مدل SMART (Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Time-bound) طراحی شده است:

الگوی ارائه برنامه راهبردی برای رئیس کتابخانه ملی

عنوان: برنامه راهبردی توسعه کتابخانه ملی ایران (دوره [مدت زمان]).
مقدمه (شرح کلی وضعیت فعلی کتابخانه، چالش‌ها و فرصت ها، و بیان چشم انداز و اهداف کلان).

بخش اول: چشم انداز و اهداف کلان

• چشم انداز (بیان کوتاه و روشن از وضعیت مطلوب کتابخانه در آینده).
• اهداف کلان (حداکثر ۳ هدف کلان که همه اهداف خاص‌تر را دربرمی گیرند).

بخش دوم: اهداف خاص، قابل اندازه گیری، دست یافتنی، مرتبط و زمان بندی شده (SMART)

این بخش شامل چندین هدف مشخص و جزئی است. برای هر هدف، باید اطلاعات زیر را ارائه داد:
[ به جدول بنگرید.]

بخش سوم: ارزیابی و نظارت

• شرح روش‌های ارزیابی پیشرفت و اندازه گیری موفقیت اهداف.
• معرفی شاخص‌های کلیدی عملکرد و چگونگی نظارت بر آن ها.
• فرایند ارائه گزارش پیشرفت به مراجع ذی ربط.

بخش چهارم: منابع و بودجه

• برآورد هزینه‌های اجرای برنامه.
• منابع مالی و انسانی موردنیاز.
• راهکار‌های تأمین منابع.

این الگو می‌تواند به عنوان چهارچوبی برای ارائه یک برنامه راهبردی قابل استفاده باشد. با توجه به شرایط ویژه کتابخانه ملی ایران و اهداف مدنظر، باید اهداف و اقدامات ویژه را به صورت جزئی‌تر مشخص کرد.