به گزارش شهرآرانیوز، مستندسازی در ایران همواره به‌عنوان یکی از موثرترین ابزار‌ها برای حفظ فرهنگ و تاریخ شناخته می‌شود. اما در میان تمام هنرمندان این عرصه، مستندسازان شهرستانی با مشکلات و چالش‌های مضاعفی روبه‌رو هستند؛ از نبود بودجه کافی گرفته تا تبعیض در توزیع امکانات و دشواری دسترسی به نهاد‌های حمایتی.
نبود زیرساخت‌های مناسب و توجه کافی به هنرمندان شهرستانی، بسیاری از استعداد‌های این عرصه را از ادامه کار بازمی‌دارد.
نسیم سهیلی، یکی از مستندسازان شناخته‌شده مشهدی، با مستند میراث باد تلاش کرده است بخشی از هویت تاریخی خراسان را زنده نگه دارد. در ادامه گفت‌وگوی او را، که بازتابی از مشکلات ساختاری در مسیر مستندسازی و جشنواره‌های داخلی است، می‌خوانید.
نبود حمایت، بزرگ‌ترین مانع مستندسازان شهرستانی است
نسیم سهیلی، کارگردان مستند میراث باد که درباره آسیاب‌های بادی نشتیفان خواف ساخته شده است، درباره چالش‌های پیش‌روی مستندسازان شهرستانی می‌گوید: نبود حمایت کافی و تبعیض در توزیع بودجه، مانع بزرگی برای پیشرفت هنرمندان شهرستانی است.
او با اشاره به ایده ساخت مستند و از دغدغه‌های شخصی خود برای حفظ آثار تاریخی نشتیفان توضیح می‌دهد: آسیاب‌های بادی نشتیفان که قدمتی چند هزار ساله دارند، در معرض نابودی هستند. متأسفانه به دلیل مشکلات مالکیت زمین‌های اطراف این محوطه تاریخی، امکان ثبت جهانی آنها وجود ندارد. در این مسیر با پیرمردی به نام آقای گندمی آشنا شدم که ساخت و مرمت این آسیاب‌ها را از پدر و اجدادش یاد گرفته بود. همین آشنایی باعث شد تصمیم بگیرم این مستند را بسازم.
چالش‌های مستندسازی در شهرستان‌ها
این کارگردان به مشکلات مستندسازان شهرستانی اشاره می‌کند و می‌گوید: دو سال است که نتوانسته‌ام فیلمی بسازم. مشکل اصلی، نبود بودجه کافی و تبعیض در توزیع امکانات است. ارگان‌هایی که بودجه‌های کلان دارند، بیشتر به فیلم‌های داستانی توجه می‌کنند و مستندسازان شهرستانی باید برای هر حمایتی به پایتخت مراجعه کنند. این روند هزینه‌بر و زمان‌بر است و بسیاری از هنرمندان توان ادامه این مسیر را ندارند.
سهیلی ادامه می‌دهد: برای مستندسازان شهرستانی، لینک زدن و ارتباط با نهاد‌های ملی بسیار دشوار است. حتی طرح‌هایی که توسط مرکز گسترش سینمای مستند یا حوزه هنری اعلام می‌شود، به درستی اجرا نمی‌شوند. هنرمندان شهرستانی غالباً از این حمایت‌ها بی‌بهره می‌مانند.
نقش انجمن سینمای جوان در حمایت از مستندسازان
او درباره نقش انجمن سینمای جوان می‌گوید: انجمن سینمای جوان برای آغاز مسیر مستندسازی بسیار مؤثر است. این انجمن با ارائه بودجه‌های اولیه و آموزش‌های لازم، به مستندسازان تازه‌کار کمک می‌کند. اما بعد از مدتی، مستندسازانی که رشد کرده‌اند، برای ادامه کار نیاز به حمایت‌های بزرگ‌تری دارند. متأسفانه، ورود به نهاد‌های دیگر مانند مرکز گسترش سینمای مستند بسیار دشوار است و بودجه‌ها بین گروه خاصی تقسیم می‌شود.
مشکلات جشنواره‌های داخلی
این مستندساز از روند انتخاب آثار در جشنواره‌های داخلی انتقاد می‌کند و بیان می‌کند: آثار مرتبط با موضوع جشنواره، حتی اگر جایزه‌های جهانی گرفته باشند، در بخش‌های داخلی پذیرفته نمی‌شوند. برای مثال، مستند میراث باد که درباره استفاده از انرژی‌های پاک است، در جشنواره انرژی‌های پاک رد شد. این تبعیض‌ها و بی‌توجهی‌ها، هنرمندان شهرستانی را ناامید می‌کند.
او از مسئولان می‌خواهد با ایجاد دفاتر استانی در حوزه سینمای مستند، ارتباط هنرمندان شهرستانی با نهاد‌های ملی را تسهیل کنند.
سهیلی در ادامه می‌گوید: ما به حمایت‌های متمرکز نیاز داریم تا مجبور نباشیم برای هر مسئله‌ای به تهران برویم. هنرمندان شهرستانی شایستگی و استعداد‌های زیادی دارند، اما بدون حمایت، نمی‌توانند از این ظرفیت‌ها بهره‌مند شوند.
این مستندساز در پایان تأکید می‌کند که حمایت از آثار مستند، به ویژه در حوزه میراث فرهنگی، باید در اولویت قرار گیرد و جشنواره‌ها نیز باید به شایستگی آثار توجه بیشتری نشان دهند.
source