ضرب شست ایران و روسیه به ترامپ

به گزارش سایت خبری پُرسون، ابوالقاسم قاسم‌زاده در یادداشتی نوشت: توافقنامه راهبردی ایران و روسیه از سوی رؤسای جمهور دو کشور به طور رسمی امضاء شد. امضای این سند در صدر گزارش‌های خبری اغلب رسانه‌ها قرار گرفته است. اولین نگاه تحلیلگران اقتصادی ـ سیاسی در کشورهای غربی (اروپا و آمریکا) چنین است که امضای این توافقنامه در آستانه رسمیت یافتن ریاست جمهوری ترامپ نشان داد که نه جمهوری اسلامی ایران و نه دولت روسیه در شرایط کنونی روابط بین‌المللی نه فقط در محاصره و انزوا قرار ندارند که فصل جدیدی از روابط مسکو ـ تهران را آن هم با امضای قراردادی دوجانبه که ابعاد گوناگون از محورهای اقتصادی، فنی و تکنولوژیکی همچنین گسترش روابط فرهنگی و اجتماعی میان دو کشور را در بر دارد، آغاز می‌کنند. برخی از رسانه‌های غربی درباره امضای این توافقنامه نوشتند: تهران و مسکو وارد معاهده استراتژیکی دوجانبه شده‌اند که علاوه بر جنبه‌های اقتصادی آینده، روابط رسمی دو کشور در بخش‌های سیاسی و فرهنگی را در بر خواهد گرفت.

روزنامه «دنیای اقتصاد» با بررسی ابعاد تاثیرگذار امضای توافقنامه یادشده نوشته است:«… بررسی‌ها نشان می‌دهد، میزان تجارت ایران و روسیه در بهترین حالت در سال‌های اخیر به حدود ۷/۲ میلیارد دلار رسیده است که دو کشور اشتراکات و همکاری‌های زیادی را در حوزه سیاسی و امنیتی با هم دارند. کشورهایی همچون ترکیه، امارات و هند از فرصت روابط اقتصادی روسیه به ویژه پس از آغاز جنگ اوکراین استفاده کرده و مبادلات خود را با روسیه افزایش داده‌اند. براساس آمارها، میزان روابط این کشورها با روسیه بسیار بیشتر از میزان مبادلات اقتصادی ایران و روسیه است. اگر چه روابط با روسیه اهمیت زیادی در روابط خارجی کشور دارد با این حال باید یادآور شد که این رابطه، جایگزین کامل ارتباط با کشورهای غربی و منطقه‌ای نیست، بلکه می‌تواند به عنوان کارت مهمی در مذاکره با غرب به کار رود.»

اکنون اما، متن توافقنامه نشان می‌دهد که سطح روابط دوجانبه ایران ـ روسیه تحول گسترده‌ای را نشانه‌ گذاری کرده است. در این تحول، همکاری در بهره‌گیری از صنعت انرژی و ارتقای آن، به ویژه در بخش بهره‌گیری از صنایع انرژی و در ساخت‌های فنی ـ تخصصی که ایران زمینه‌های ساختاری خوبی در این بخش دارد، گسترده‌تر خواهد شد.

نکته دیگر زمان سنجی انجام این توافق است که پوتین از آن با شروع دولت ترامپ، بهره‌گیری سیاسی و تا حدودی «امنیتی» مناسب خواهد گرفت.

به ویژه شرایط منطقه با کودتایی که در سوریه با همکاری «اردوغان» انجام گرفت و دولت بشار اسد ساقط شد؛ به نظر می‌آید هرچه روابط مسکو ـ تهران بهبود یابد، قدرت نمایی منطقه‌ای و تا حدودی بین‌المللی پوتین قوت بیشتری می‌گیرد. به ویژه که «ترامپ» قبل از آغاز رسمی دوره ریاست جمهوریش خواهان «آتش بس» از سوی «نتانیاهو» شده است.

پزشکیان در دیدار با پوتین همتای روسی‌اش گفت:«مصمم هستیم موانع موجود بر سر راه اجرای کامل و سریعتر همه توافق‌های قبلی با روسیه را رفع کنیم.» رئیس جمهوری ایران افزود گفت:«… روابط با روسیه برای جمهوری اسلامی ایران حساس و راهبردی است و بر موضع گسترش این روابط محکم ایستاده‌ایم.»

رئیس جمهوری روسیه، هم در این دیدار گفت:«… روند توسعه روابط دو کشور از سرعت قابل قبولی برخوردار است. توانسته‌ایم طی ۱۰ ماه گذشته بیش از ۱۵درصد بر حجم مبادلات تجاری دو کشور بیفزاییم. برمبنای توافقنامه در توسعه طرح‌های نیروگاه هسته‌ای و انرژی همکاری خواهیم کرد و همکاری در بخش حمل و نقل و توسعه مسیرهای مواصلاتی توسعه می‌یابد.»

اکنون در صحنه بین‌المللی با آغاز رسمی ریاست جمهوری ترامپ، امضای قرارداد جدید میان تهران ـ مسکو، آن هم در شرایط به هم ریخته خاورمیانه و تا حدودی بین‌المللی، به نظر می‌رسد با شروع به کار رسمی ترامپ به جای تشدید بحران‌های کنونی در خاورمیانه، سیاست تعدیل در مجموعه روابط سیاسی ـ اقتصادی در منطقه کلید بخورد. پوتین نیز سیاست تشدید بحران به ویژه در جنگ اوکراین و همچنین در روابط خود با دولت‌های اروپایی و آمریکا را ندارد. رئیس جمهوری ایران نیز در امتداد سیاست‌های تعدیل تنش و جنگ در خاورمیانه حرکت می‌کند. به ویژه در شرایط کنونی، اغلب دولت‌ها چه در سطح منطقه‌ای یا بین‌المللی روابط دو و چندجانبه را براساس منافع مالی ـ اقتصادی در اولویت کاری خود دارند. باور اغلب کارشناسان سیاسی در صحنه بین‌المللی، اجتناب از تنش و جنگ در چارچوب بسترسازی تفاهم، به ویژه در روابط تجاری و فنی است.

منبع: اطلاعات