تنها بازمانده یک رسم کهن در سحرهای ماه رمضان + فیلم

به گزارش همشهری ‌آنلاین علاوه بر آیین‌های عبادی ماه مبارک رمضان، مردم هر شهر و دیار سعی دارند بنا بر رسم و فرهنگ کهن دیار خود این ماه را سپری کنند. موسپیدکرده‌های بوشهر به یاد دارند که افرادی در سحرهای ماه مارک رمضان با صدای گرم خود رسم «آبی بنوش» را در کوچه‌ها به جا می‌آوردند تا روزه‌داران در سحرهای ماه مبارک خواب نمانند. حالا فقط «عبدالله پور سلیم» این رسم را می‌داند و می‌گوید که بعد از من دیگر صدای آبی بنوش بلند نمی‌شود.

بر فراز روستا

عبدالله پور سلیم، ۷۴ ساله است و از نخستین سحر ماه مبارک رمضان، پیراهن و شلوار سفید را بر تن می‌کند و عصا زنان راهی مسجد روستای محمد صالحی شهرستان گناوه در بوشهر می‌شود. میکروفن را بر می‌دارد و با جان و دل اشعاری می‌خواند که از پدر و پدر بزرگ خود یاد گرفته تا رسم آبی بنوش را مثل آنان اجرا کند. پسران و اقوامش اما راه او را ادامه نداده‌اند.
او به همشهری می‌گوید: «رسم و رسوم ماه مبارک رمضان در روزگاری که من نوجوان بودم، فرق داشت. نه ساعت زنگ‌داری بود و نه گوشی موبایل. حالا همه پای تلویزیون می‌نشینند و می‌دانند چند دقیقه تا اذان صبح مانده. در قدیم رسم آبی بنوش در روستاهای بندر ریگ اجرا می‌شد. گرمای بوشهر، روزه‌داری بدون نوشیدن آب در سحرهای ماه مبارک را سخت می‌کند.»
پورسلیم می‌گوید که او هم صدای نیکو و دلنشین را از پدر و پدربزرگش به ارث برده و با جان و دل این رسم را اجرا می‌کند. او برایمان تعریف می‌کند که قبلا بلندگویی هم در کار نبود و ادامه می‌دهد: «یادم هست همراه پدربزرگم بر بلندی روستا می‌رفتیم و یک ساعت مانده به اذان ظهر او سحری خوانی می‌کرد. می‌دیدم که چراغ خانه‌ها یکی یکی روشن می‌شد. تقریبا ۱۰ دقیقه مانده به اذان هم اشعار آبی بنوش را می‌خواند که به روزه‌داران یادآوری شود حتما آبی بنوشند.»

طنین سحرخوانی

سحرخوانی گونه‌ای دیرین و سنتی از مناجات خوانی است که ساعتی پیش از اذان صبح خوانده می‌شود. عبدالله پورسلیم هم سال‌ها با طنین صدای گرم خود اهالی را بیدار کرده‌است. او می‌گوید: «حالا سن و سالی از من گذشته. برای سحرخوانی به مسجد می‌آیم و پشت بلندگوی مسجد اشعار را می‌خوانم. برخی مردم روستا برای سحرهای ماه مبارک برنامه‌های تلویزیون را ترجیح می‌دهند، اما برخی می‌گویند منتظر شنیدن صدای من هستند. این لطف خدا به من است. این را هم بگویم که بعد از من دیگر فردی آبی بنوش نمی‌خواهد.»

تو هم برخیز ذکر بی‌ریا کن

آیین سحرخوانی در روستاهای مختلف کشور از خراسان گرفته تا سیستان و میناب رواج داشته و در هر روستا به شکل خاص خودش اجرا می‌شد؛ رسم و رسومی که دنیای مدرن آن را کمرنگ کرده. اشعار آبی‌ بنوش که عبدالله پورسلیم در سحرهای ماه مبارک می‌خواند این است: «آبی بنوش و لعنت حق بر یزید کن/ جان را فدای مرقد شاه شهید کن/ آبی بنوش و تشنه لبان را یاد کن/ لعنت به شمر و خولی و ابن زیاد کن/ تو هم برخیز ذکر بی‌ریا کن/ تمنایی که داری با خدا کن»