آیا شاخص توده بدنی یا بی‌ام‌آی می‌تواند سلامت شما را تعیین کند؟

بی‌ام‌آی چگونه محاسبه می‌شود؟

فرمول بی‌ام‌آی ساده است:

بی‌ام‌آی = وزن به کیلوگرم تقسیم بر (قد بر حسب متر) به توان ۲

بنابراین، برای مثال، اگر کسی ۸۰ کیلوگرم وزن و ۱.۶۷ متر قد داشته باشد، بی‌ام‌آی او ۲۸ است که او را در دسته افراد دارای اضافه وزن قرار می‌دهد.

بی‌ام‌آی شما چه چیزی به شما می‌گوید؟

بی‌ام‌آی به دسته‌های زیر تقسیم می‌شود:

کمبود وزن: کمتر از ۱۸.۵

وزن طبیعی (سالم): ۱۸.۵ تا ۲۴.۹

اضافه وزن: ۲۵.۰ تا ۲۹.۹

چاقی رده یک (چاقی خفیف): ۳۰.۰ تا ۳۴.۹

چاقی رده ۲ (چاقی متوسط): ۳۵.۰ تا ۳۹.۹

چاقی رده ۳ (چاقی شدید): ۴۰.۰ یا بالاتر

این دسته‌ها تخمینی تقریبی از چربی بدن و خطر سلامتی ارائه می‌دهند. به طور کلی، با افزایش بی‌ام‌آی از محدوده طبیعی، خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت نوع ۲، بیماری قلبی، کبد چرب، درد مفاصل، قطع تنفس حین خواب و حتی برخی سرطان‌ها نیز افزایش می‌یابد.

آیا بی‌ام‌آی یک ابزار مفید برای سلامت است؟

بله – اما بی‌ام‌آی یک ابزار غربالگری است، نه یک آزمایش تشخیصی. بی‌ام‌آی برای موارد زیر مفید است:

• ردیابی روند وزن در افراد و جمعیت‌ها.
• افزایش آگاهی از خطرات بالقوه سلامتی.
• شروع گفتگو بین بیماران و ارائه دهندگان خدمات بهداشتی.

اما بی‌ام‌آی کل داستان را نمی‌گوید. به عنوان مثال، کسی که توده عضلانی بالایی دارد – مانند یک ورزشکار – ممکن است بی‌ام‌آی بالایی داشته باشد اما چربی بدنش کم باشد. از طرف دیگر، کسی که بی‌ام‌آی طبیعی دارد، هنوز هم می‌تواند میزان خطرناکی از چربی احشایی (شکمی) داشته باشد و دچار مشکل سوخت‌وساز یا متابولیسم باشد.

بی‌ام‌آی سالم چقدر است؟

بی‌ام‌آی بین ۱۸.۵ تا ۲۴.۹ به طور کلی سالم‌ترین محدوده برای اکثر بزرگسالان در نظر گرفته می‌شود. اما این عدد به تنهایی سلامت مناسب را تضمین نمی‌کند. سبک زندگی، ژنتیک، توده عضلانی، رژیم غذایی و میزان فعالیت، همگی نقش‌های اصلی را در این باره ایفا می‌کنند. بنابراین بی‌ام‌آی را به عنوان یک قطعه پازل در نظر بگیرید – نه تصویر کامل.

اگر بی‌ام‌آی شما خیلی پایین باشد چه؟

کمبود وزن (بی‌ام‌آی کمتر از ۱۸.۵) با این خطرات مرتبط است:

• ضعف عملکرد سیستم ایمنی
• کمبود مواد مغذی
• مشکلات باروری
• پوکی استخوان و شکستگی استخوان
• تحلیل رفتن عضلات

این امر به ویژه برای بزرگسالان مسن‌تر که توده عضلانی کم در آنها می‌تواند منجر به ضعف، زمین خوردن و بستری شدن در بیمارستان شود، بسیار مهم است.

خطرات بی‌ام‌آی بالاتر چیست؟

با افزایش بی‌ام‌آی- به ویژه چاقی رده ۲ یا ۳ – خطرات افزایش می‌یابد. این خطرات ممکن است شامل موارد زیر باشند:

با این حال، حتی افرادی که در محدوده اضافه وزن یا چاقی رده یک قرار دارند، اگر دور کمر بزرگ یا چربی احشایی بالایی داشته باشند، ممکن است بیشتر در معرض خطرات بهداشتی قرار گیرند. چربی احشایی، چربی عمیق اطراف اندام‌های درون شکم است. به همین دلیل است که بی‌ام‌آی به تنهایی برای ارزیابی سلامتی کافی نیست.

فراتر از بی‌ام‌آی: روش‌های بهتر برای ارزیابی خطر های برای سلامتی

۱. دور کمر

چربی شکمی، به ویژه چربی احشایی اطراف اندام‌های درون شکم شما (که باعث افزایش اندازه دور کمر یا دور شکم شما می‌شود)،خطر را بیشتر از چربی تجمع‌یافته در باسن یا ران افزایش می‌دهد.

خطر بالا:

مردان: دور کمر > ۱۰۰ سانتی‌متر

زنان: دور کمر > ۹۰ سانتی‌متر

حتی با بی‌ام‌آی در محدوده «طبیعی»، دور کمر بالا می‌تواند نشان‌دهنده افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های سوخت‌وساز یا متابولیسم مانند دیابت باشد. دور کمر بالا را به عنوان یک نشانه هشدار در نظر بگیرید. اندازه‌گیری دور کمر آسان و بسیار مفید است.

۲. تجزیه و تحلیل ترکیب بدن

دستگاه‌هایی مانند SECA و InBody با تجزیه و تحلیل امپدانس بیوالکتریکی بدن تصویر دقیق‌تری از وزن می‌دهند، چرا که اجزای زیر را هم تعیین می‌کنند:

• توده چربی
• توده عضلانی
• وزن آب بدن

این اجزا به شناسایی افراد به اصطلاح «لاغر چاق» (افراد با بی‌آم‌آی طبیعی اما با میزان بالای چربی) یا افراد عضلانی با میزان چربی پایین (که ممکن است بی‌ام‌آی بالایی داشته باشند) کمک می‌کنند.

۳. اسکن DEXA

اسکن جذب‌سنجی اشعه ایکس با انرژی دوگانه (DEXA) استاندارد طلایی در این زمینه محسوب می‌شود. این شیوه این موارد را نشان می‌دهد:

• درصد دقیق چربی بدن
• توزیع چربی (شکم در مقابل اندام)
• تراکم استخوان

این آزمایش به ویژه برای ورزشکاران، افرادی با الگوهای وزنی غیرمعمول یا افرادی که برای کاهش وزن دارند درمان می‌شوند، سودمند است. با این حال، این اسکن به دلیل هزینه بالا و پوشش ندادن آن بوسیله اکثر بیمه‌ها برای ارزیابی توده عضلانی یا درصد چربی بدن، همیشه عملی‌ترین آزمایش نیست. این آزمایش معمولاً برای ارزیابی تراکم استخوان و غربالگری پوکی استخوان استفاده می‌شود.

تست‌های آزمایشگاهی دیگری هم هستند که به ارزیابی مواردی که بی‌ام‌آی نمی‌تواند انجام دهد، کمک می‌کند، از جمله:

– فشار خون

– قند خون ناشتا و HbA۱c

-میزان چربی‌های خون (کلسترول)

– نشانگرهای التهاب

یک فرد با «وزن طبیعی ناسالم از نظر متابولیک» ممکن است بی‌ام‌آی طبیعی، اما تست‌های آزمایشگاهی غیرطبیعی داشته باشد. برعکس، کسی که بی‌ام‌آی اندکی بالا دارد، اما آزمایش‌های دیگرش طبیعی است و آمادگی بدنی عالی دارد، ممکن است در معرض خطر کمتری باشد.

بالاخره بی‌ام‌آی اهمیت دارد؟

بی‌ام‌آی یک نقطه شروع است، نه خط پایان. آن را به عنوان یک ابزار غربالگری در نظر بگیرید که به شروع گفتگو در مورد سلامت شما کمک می‌کند. این ابزار به پزشکان می‌گوید که چه مواردی را عمیق‌تر بررسی کنند: از جمله سبک زندگی، توزیع چربی، نتایج آزمایشگاهی و میزان آمادگی بدنی شما.

اگر بی‌ام‌آی شما خارج از محدوده «سالم» قرار می‌گیرد، بهتر است با پزشک خود صحبت کنید. اما از این موضوع وحشت نکنید – و فقط بر اساس بی‌ام‌آی فرضیاتی نداشته باشید. از پزشکتان در مورد میزان دور کمر، ترکیب بدن و نتایج تست‌های آزمایشگاهی‌تان بپرسید. مچموعه اینها تصویر واضح‌تر و کامل‌تری از سلامت شما به دست می‌دهند.

به طور خلاصه:

– بی‌ام‌آی مفید است، اما کامل نیست.

– اندازه کمر و محل تجمع چربی در بدن هم مهم هستند.

– عضله، درصد چربی و آمادگی بدنی نیز مهم هستند.

سلامتی چیزی بیش از یک عدد است.

منبع: هلث‌دی