به گزارش گروه حوزه و روحانیت خبرگزاری تسنیم، همایش خوانش تاریخی پیام «حوزه پیشرو و سرآمد» با حضور استادان و اندیشوران حوزه انقلاب اسلامی در دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم برگزار شد.
در ابتدای این همایش حجت‌الاسلام دکتر الویری مدیر بخش تاریخ دانشگاه باقرالعلوم(ع)، با اشاره به اینکه گاهی نسبت به سخنان رهبر انقلاب برخورد گذرا و هیجانی صورت می‌گیرد، ابراز داشت: گروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم(ع) بر این باور بود که ضرورت دارد نسبت به این پیامی که به عنوان پیام حوزه پیشرو و سرآمد ارائه شد، لازم است برخورد عالمانه صورت بگیرد که دارای دستاوردهای ماندگار باشد.
وی افزود: این همایش از این رو برگزار شده که بتوانیم به یک سند اولیه‌ای دست پیدا کنیم که این سند ترسیم کننده راه و چشم انداز تغییر رویکرد همه گروههای تاریخ حوزه در قسمت مختلف باشد و طبعا جنبه سیاستی و پیشنهادی خواهد داشت.
الویری در ادامه به جزئیات همایش پرداخت که شامل چهار کارگروه است که شامل تحلیل متن خود پیام از منظر تاریخ، کلیات و مفاهیم بنیادی در دانش تاریخ، پیشینه حوزه‌های علمیه و ظرفیت‌های تاریخی در دانش تاریخ و پنل نگاهی به وضعیت کنونی حوزه‌های علمیه بود.
در ادامه حجت الاسلام دکتر رنجبر، مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع) ضمن قدردانی از گروه تاریخ دانشگاه، با نقل قولی از رئیس دفتر تبلیغات ابراز داشت که نباید تعامل، نسبت به این پیام شعارگونه نباشد.
وی با توجه به بیان رهبر انقلاب، اینکه حوزه پیشرو چه حوزه‌ای است و چه خروجی باید داشته باشد، گفت: خروجی حوزه پیشرو و سرآمد مجاهد فرهنگی است که راهبری اجتماعی می‌کند.
رنجبر در ادامه با اشاره به اینکه آیت الله شاه آبادی در یک نقطه محلی سرآمد بودن حوزه را آغاز کرد، امام راحل آن را در سطح ملی گسترش داد و رهبر انقلاب در سطح منطقه‌ای و جهانی در حال گسترش است، گفت: اینها اسلام شناسِ زمانه شناسِ تاریخ شناس بودند. هر سه ویژگی با رهیافتی که نگاهی کلان و جامع بود، همراه بود.
عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در ادامه اظهار داشت: اگر می‌خواهیم در تراز مرحوم شاه آبادی، امام و رهبر انقلاب باشیم چاره‌‌ای نداریم که در کنار اسلام‌شناسی و زمان‌شناسی، تاریخ شناس هم باشیم.
در ادامه همایش، کارگروه‌های چهارگانه به صورت همزمان در مکان‌های مختلف دانشگاه برگزار شد که استادان و کارشناسان هر کارگروه به ارائه نظر خود پرداختند و پس از آن مدیران کارگروه‌ها فعالیت خود را در نشست عمومی گزارش دادند.
ارائه کارگروه «تحلیل متن پیام حوزه پیشرو و سرآمد از منظر تاریخی»
دکتر باغستانی ده نکته را گفت. پیام، تاریخ محور نگاشته شده؛ اما در تاریخ نمانده است. تحولات غرب آسیا به خوبی ترسیم شده است، حضور استعمار در منطقه اشاره شده ، به هویت‌دهی حوزه و تکیه بر تاریخ و تبلیغ اشاره شده است. این پیام با رویکرد فرهنگی‌نگاری نگاشته شده و به تاریخ مردم و عوامل پنهان و انگیزه‌ها توجه دارد. استفاده از سبک تاریخ فرهنگی و علل و عوامل پنهان رویدادها اشاره می‌کند.
دکتر شهناز کریم‌زاده از اساتید دانشگاه بنت‌الهدی عنوانش ضرورت توجه جدی به این بیانیه بود. وی به مشکلات طلاب بین‌الملل اشاره کردند که عمدتا زخم خورده استعمار هستند و به تأثیر استعمار در کشورهایشان بی‌توجه هستند و ما باید در آموزش‌هایمان این موارد را لحاظ کنیم. وی پیشنهاد داد اساتید بهتر است با زیان اینها هم آشنا بشوند که مباحث را بهتر منتقل کنند.
دکتر فیاض انوش از دانشگاه اصفهان بود که مهم‌ترین قسمت این پیام از نظر وی این بود که حوادث تاریخی می‌توانند حجت شرعی در فقه شود؛ یعنی تاریخ می‌تواند حکم شرعی را را تغییر دهد و بر این نکته تاکید کرد و در مقایسه‌ای بین منشور روحانیت گفت این پیام به دنبال امتدادیابی حوزه است. منشور بیشتر گذشته را نقد می‌کرد و در این پیام کمتر به گذشته اشاره شده است. دغدغه حوزه پاسخگو در هر دو پیام آمده و مخاطبان این دو پیام باید با تاریخ آشنا باشند.
دکتر احمدی بر ضرورت تاریخ نگاری تحقیقی تاکید کرد و به الگوی تعاملی بین فقه و اجتماع پرداخت.
دکتر سید حسین فلاح زاده عضو هیأت علمی تاریخ دانشکاه باقرالعلوم (ع) در ارائه گزارش این کارگروه گفت: تحول حوزه بعد از انقلاب اسلامی عمدتا به دست نسل جوان بوده و برای اینکه نسل جوان بهتر می توانند این پیام را در ابعاد تمدنی اجرا کنند و پیشنهاد داد که دفتر تبلیغات یک میز حوزه در کنار میز‌هایی که دارد برگزار کند و این پیام را مورد توجه جدی قرار بدهد. خود حوزه هم با تشکیل پارک فن آوری در حوزه، بستر تدبیر ایده‌های علمی را فراهم کند.
ارائه کارگروه «کلیات و مفاهیم بنیادی تحول در دانش تاریخ»
خانم دکتر باقریان با موضوع ایجاد پارادایمهای نوین در تعامل علوم انسانی مدرن با علوم اسلامی به نقد خوانش‌های معاصر در مورد فوکو پرداخت و پیشنهاد اصلاح و تعدیل اندیشه غرب در ذیل معرفت دینی با ارائه ساختارهای منتقدانه داد.
خانم دکتر طیبی به موضوع تقدم روایت تاریخ بر تحلیل تاریخی در تاریخ نگاری معاصر نظرگاه رهبر انقلاب پرداخت و با اشاره رهبری به جریان تحریف در تاریخ، مسئله نگارش صحیح تاریخ را جهت کسب تجربه در میان مردم و ارزشمندی اسناد صحیح و اینکه در تاریخ نگاری موثر دنبال روایت صحیح باشیم مورد توجه قرار داد.
دکتر الویری پارادایم الاهیاتی و باز تعریف نقش تاریخ بر تأکید بر حوزه های علمیه مد نظر داشتو وی با تاکید بر ظرفیت زیاد در حوزه علمیه برای ارایه دانش تاریخ بومی بر اساس مسئله اسلامی‌سازی علوم، تأکید داشت که حوزه با وجود پیشینه و مأموریت‌های خود می‌تواند پارادایمهای بدیعی را در برابر پارادیم‌های موجود ارائه دهد.
خانم امیری تاریخ نگاری مؤمنانه و نقش حوزه‌های علمیه در صورت‌بندی تاریخ نگاری الاهیاتی مورد توجه قرار داد. ایده اصلی وی ارائه پارادیم‌های جایگزین و بررسی روش شناختی و مبنا شناسی این پارادایم و پیامدهای تمدنی حاصل از پارادایم بومی بود.
خانم ابوالحسنی با اشاره با گفتمان سنتی و محدود کردن فعالیت‌های زنان در پارادیم گفتمان سنتی تاریخ، توجه به ظرفیت‌های گفتمان جدید برای توانمند سازی زنان در عرصه کنشگری آنها توجه داشتند.
خانم سعیده رحیمی با اشاره به کتاب «انسان 250 ساله» بر دو واژه توحید و ولایت بر بازخوانی تاریخ بر اساس این مؤلفه‌ها تأکید داشت. ایده دومش اصلاح ساختارهای حوزه خواهران بر اساس هویت زنان و اقتضائات زنانه بود.
خانم نجمه صالحی به موضوع حوزه‌های علمیه و مسئله تمدنی و افق‌های جهانی اشاره کرد و بازتعریف نقش بین المللی حوزه و توجه به زبان فارسی و تقویت آن و توجه به عرصه‌های رسانه‌ای و پاسخگویی به شبهات نسل جدیدی را مورد توجه قرار داد.
خانم حیدری تطبیق شاخصه‌‌های عالمان دین را در بیانات رهبر انقلاب با فرمایشات امام علی علیه‌السلام در نهج‌البلاغه مورد توجه قرار داد.
ارائه کارگروه «وضعیت‌شناسی حوزه‌های علمیه برای تحول در دانش تاریخ»
دکتر منتظرالقائم بر چند شاخصه برای حوزه سرآمد تأکید کرد. افزون بر هویت و تقویت زبان، شاخصه خوداتکایی و عزتمندی را اشاره کرد. تقویت نیروهای کارآمد و فرهیخته و اخلاق محوری و مشارکت در حوزه اجتماعی و ساخت شاکله اجتماعی و مدل انتقادی و مراکز علمی کارآمد برای تولید اندیشه‌های اسلام و مقابله با نظامات اجتماعی غربی را مطرح کرد.
خانم حکیم زاده یک نگاه آسیب شناسانه در مورد جذب حوزه علمیه داشت و مطالبی را مطرح کردند و به بحث نیروهای کارآمد توجه داشت. مسئله نوآوری در زمینه تمدن اسلامی و نقش زنان در ایجاد این تمدن که بحث افزایش آگاهی و شناخت است.
دکتر واسعی در بخشی ضمن اینکه معتقد هست که دین شناسی از وظایف حوزه‌های علمیه است ولی به عنوان آسیب شناسی نظرش بر این بود که یک بخش خاصی بیش از سایر بخش‌ها فربه شده و تاکید بر نقش اجتماعی حوزویان داشت و انتظاراتی را مطرح کرد که حوزه باید زمان و زمانه را بشناسد و مسئله شناختی که با مرزهای دانش ایجاد می‌شود. و روش ایشان این بود که فقه و سایر علوم در بستر تاریخ باید دیده شود.
دکتر موسوی در مورد ظرفیت‌های دانش تاریخ صحبت کرد که اگر تاریخ بخواهد به حوزه خدمت کند چه کارهایی را باید انجام بدهد و روی نیروی مهذب تاکید کرد. تقابل با رقیب در عرصه‌های گوناگون و تبیین نظامات اجتماعی و نوع آوری تمدنی در چهار چوب‌های اسلام که توجه به عرصه‌های گوناگون است را نیز مطرح کرد. وی در نگاه کلان دانش تاریخ تاکید ویژه‌ای داشت که در حوزه این نگاه کلان باید رشد کند و به الزاماتش هم توجه شود.
دکتر مطهری ظرفیت‌های حوزه را مد نظر قرار داد و اشاره‌ای به تاریخ نگاری در صد ساله اخیر حوزه و رشته‌های تخصصی داشت که در حوزه در زمینه دانش تاریخ به وجود آمده است. وی بر روزآمدی و همراهی و جلوتر از زمان بودن تأکید کرد.
گفتنی است، استادان و کارشناسان همایش خوانش تاریخی پیام «حوزه پیشرو و سرآمد»، با اشاره به غنای دانش تاریخ و اثرگذاری آن بر علوم مختلف بر بهره‌مندی از این ظرفیت کلان در خوانش پیام رهبر انقلاب تأکید کردند.
خبرنگار: بابک شکورزاده
انتهای پیام/
source