به گزارش همشهریآنلاین، یکی از خبرهایی که هرازگاهی در صدر اخبار حوزه سلامت قرار میگیرد، خارج کردن تودههای بسیار بزرگ از شکم بیماران است. تودههایی که وزن خیلی از آنها از ۱۰ کیلوگرم بیشتر است و حتی در موارد نادر به ۲۰ و ۳۰ کیلوگرم هم میرسد! در کشورهای دیگر وزن این تومورها گاهی به ۶۰ کیلو و بیشتر هم میرسد. مثلا در سال ۱۳۹۷ پزشکان آمریکایی توموری به بزرگی ۶۰ کیلوگرم را از شکم یک زن ۳۸ ساله خارج کردند. این زن به این دلیل به پزشک مراجعه کرده بود که تصور میکرد دچار چاقی مفرط شده است.
این تودهها به تدریج رشد میکنند و در بیشتر موارد بیمار تا سالها متوجه آن نمیشود و به اشتباه فکر میکند مشکل چاقی دارد. خیلی از این بیماران، تنها با عوارض ثانویهای که برایشان رخ میدهد (مثل درد کلیه و مشکلات روده و …)، متوجه وجود توده در شکم و سایر نواحی خود میشوند و برای جراحی اقدام میکنند.
توده ۱۱ کیلویی – آمل
تازهترین موردی که در این زمینه خبرساز شد، تودهای ۱۱ کیلویی بود که ۳ روز پیش در بیمارستان ۱۷ شهریور شهر آمل از شکم یک مرد ۴۷ ساله خارج شد. این توده بدخیم ۴۰ در ۳۵ سانتیمتری به کلیه چپ بیمار فشار وارد کرده بود و دلیل تشخیص آن، درد کلیه بود. این توده با ایجاد چسبندگیهای وسیع به اندامهای مجاور از جمله کلیه چپ و روده بزرگ، وضعیت پیچیدهای را برای جراحی به وجود آورده بود اما با تلاش تیم جراحی، عملیات با موفقیت انجام شد.
توده ۲۰ کیلویی – سوادکوه
۹ آبان ۱۴۰۳، خانمی ۴۵ ساله در سوادکوه مازندران که به مدت ۲ ماه از دردهای شدید شکمی رنج میبرد و اخیرا این دردها تشدید شده بود، به بیمارستان مراجعه کرد. این زن بعد از بررسیهای پزشکی و آزمایشگاهی مورد جراحی قرار گرفت و توده ۲۰ کیلویی که از موارد نادر بود، از شکمش بیرون آورده شد.
توده ۱۰ کیلویی – کرمانشاه
پزشکان بیمارستان امام رضا(ع) کرمانشاه هم پاییز سال گذشته، یک توده ۱۰ کیلو و ۷۰۰ گرمی را از شکم خانمی ۲۶ ساله خارج کردند. این فرد به اشتباه تصور میکرد دچار اضافهوزن شده و از سال قبل آن، رژیم غذایی و تمرینات ورزشی را آغاز کرده بود.
توده ۱۰ کیلویی – رشت
در رشت هم سال ۱۴۰۱ زنی ۶۰ ساله با شکایت درد ناحیه شکم به بیمارستان مراجعه کرد که بعد از انجام اقدامات تشخیصی، وجود یک توده ۱۰ کیلویی در تخمدان او محرز شد. این زن در بیمارستان پورسینای رشت تحت عمل جراحی قرار گرفت.
توده ۱۰ کیلویی – تهران
در سال ۱۳۹۹ در مرکز پزشکی، آموزشی و درمانی مهدیه تهران، یک توده ۱۰ کیلویی از شکم زنی ۶۰ ساله خارج شد. این زن ۶۰ ساله از ۲ سال قبل آن دچار بزرگی تدریجی شکم شده بود و با توده بسیار بزرگ شکمی به بیمارستان مراجعه کرد. بزرگی توده که کل شکم و لگن بیمار را پر کرده بود، باعث شده بود که بیمار با مشکلات متعددی مواجه شود.
توده ۳۳ کیلویی – مشهد
در سال ۱۳۹۵ تیم جراحی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در یک عمل کمسابقه، یک توده ۳۳ کیلوگرمی به ابعاد ۵۰*۵۰*۳۰ سانتیمتر را از شکم یک بیمار ۵۰ ساله خارج کرد. این توه ۳۳ کیلویی در یک جراحی ۶ ساعته در بیمارستان امام رضا(ع) مشهد از شکم بیمار خارج شد. به دلیل درگیری کلیه و غده فوق کلیه بیمار، جراحان ناچار به برداشتن این ارگانها هم شدند.
تودههای بزرگ چطور داخل بدن جا میشوند؟
اما تودههای به این بزرگی چطور در بدن به این ظریفی و کوچکی با این همه محدودیت و نظم جا میشوند و چطور به رشد بیصدای خود ادامه میدهند بدون آن که شخص متوجه وجود آن در بدن خود شود؟ هرچند این موضوع عجیب به نظر میرسد ولی از نظر پزشکی و آناتومی کاملاً امکانپذیر است. دلایل علمی و واقعی این موضوع جالباند؛
قابلیت ارتجاعی و انعطافپذیری حفره شکمی
بدن انسان مخصوصاً حفره شکمی بسیار انعطافپذیر است. شکم و پوست شکم خاصیت کشسانی دارند و این فضا شامل اندامهایی مثل معده، رودهها، کبد، کلیهها، رحم (در زنان) و مثانه است و میتواند تا حد زیادی کشیده شود. به خصوص وقتی چیزی به تدریج رشد کند. مثلاً در بارداری، شکم میتواند یک جنین با وزن ۳ تا ۵ کیلو و مایع آمنیوتیک و جفت را در خود جا دهد. در صورت رشد آهسته توده، بافتها و عضلات دیواره شکم به مرور زمان کشیده میشوند و بدن هم به این حجم جدید عادت میکند.
رشد آهسته و بدون علامت اولیه
بیشتر تودههای بزرگ (مثل کیست، فیبروم، لیپوسارکوم) خیلی آرام رشد میکنند. همین باعث میشود بدن فرصت داشته باشد خودش را با شرایط جدید تطبیق دهد، بدون اینکه بیمار در مراحل اولیه متوجه بزرگی غیرطبیعی شکم شود. بعضی بیماران تا سالها متوجه توده نمیشوند و فقط تصور میکنند چاق شدهاند. در حالی که درون شکمشان تودهای حجیم رشد کرده است.
جابجایی اندامهای داخلی
وقتی توده بزرگی در شکم رشد میکند، اندامهای داخلی به اطراف رانده میشوند. مثلاً رودهها فشرده یا به گوشهای هل داده میشوند، معده بالا میرود، کلیهها جابجا میشوند. بدن در برابر این فشارها، با تغییر وضعیت اندامها و حتی افزایش ظرفیت دیافراگم یا لگن واکنش تطبیقی نشان میدهد.
نبود درد شدید در بسیاری از موارد
بعضی از این تودهها (مثل لیپومها یا کیستهای ساده) در مراحل اولیه اصلاً درد ندارند یا فقط احساس سنگینی ایجاد میکنند. بیمار به دلیل نداشتن علامت جدی پیگیر نمیشود.
سازگاریِ باورنکردنی بدن
بدن به طرزی باورنکردنی سازگار است. اگر توده آهسته بزرگ شود، حتی تودههایی به اندازه توپ بسکتبال هم میتوانند در شکم جا شوند، پوست شکم را بدون ترکیدن کش دهند و تا ماهها یا سالها تحمل شوند، بدون اینکه عملکرد فوری زندگی را مختل کنند.
آسیب دیدن اندامهای داخلی
خوب است این موضوع مهم را هم بدانید که تودههای خیلی بزرگ که دیر تشخیص داده میشوند، میتوانند آسیبهای جدی به اندامهای داخلی وارد کنند. کلیهها، رودهها، کبد و طحال، مثانه و رحم، قلب (به طور غیر مستقیم) و حتی ریهها دستگاههایی هستند که به شدت به دلیل وجود تودههای غولآسا آسیب میبینند.
تودههای بزرگ معمولاً در میانسالان و سالمندان شایعترند. چون رشد آهسته، تدریجی و بیصدا دارند و در این سنین فرصت کافی برای بزرگ شدن پیدا میکنند. اما جوانان و حتی نوجوانان هم میتوانند درگیر آن شوند. به خصوص اگر آن توده ژنتیکی، مادرزادی یا ناشی از وجود بیماریهای خاص (مثل کیست تخمدان یا تومورهای خوشخیم) باشد.
source