پیگیری حقابه هورالعظیم از عراق

انصاری رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در ابتدای نشست خبری امروز، با اشاره به گذشت یک سال از آغاز به کار دولت چهاردهم، گفت: اکنون در یک‌سالگی دولت هستیم. طی این مدت با فراز و نشیب‌هایی همراه بودیم که سازمان حفاظت محیط‌زیست و دولت با آن مواجه شدند.

وی با اشاره به دستاورد‌های اخیر سازمان، افزود: هفته گذشته اجلاس بین‌المللی کنوانسیون تالاب‌ها برگزار شد؛ کنوانسیونی که از قدیمی‌ترین اسناد بین‌المللی زیست‌محیطی است و به نام «رامسر» ثبت شده است.

رئیس سازمان ادامه داد: در این اجلاس، ایران موفق به کسب نایب‌رئیسی و عضویت در کمیته شهر‌های تالابی شد. همچنین با تلاش همکاران، گواهی مرکز منطقه‌ای غرب آسیا برای سه سال تمدید شد و عضویت ایران به‌عنوان نماینده غرب آسیا در کمیته راهبری کنوانسیون نیز تأیید گردید. علاوه بر این، سه شهر تالابی ایران موفق به دریافت گواهی بین‌المللی شدند.

وی با اشاره به فعالیت‌های بین‌المللی در حوزه محیط‌زیست، اظهار داشت: در حوزه دیپلماسی محیط‌زیست، طی یک سال گذشته چهار سفر خارجی انجام دادیم که تلاش شد از این سفر‌ها حداکثر استفاده را ببریم. جلسات دوجانبه متعددی برگزار شد و سعی کردیم همکاری‌های بین‌المللی را در موضوعات مختلف زیست‌محیطی تقویت کنیم.

پیگیری روزانه حقابه هورالعظیم و مطالبه برای احیای دریای خزر

شینا انصاری، از پیگیری روزانه حقابه هورالعظیم از کشور عراق خبر داد و گفت: موضوع تأمین حقابه این تالاب به طور مستمر در دستور کار است و استفاده از هواپیما‌های آب‌پاش نیز برای کنترل وضعیت در نظر گرفته شده است.

وی با اشاره به فرارسیدن هفته جهانی دریای خزر افزود: یکی از مطالبات اصلی ما در این ایام، رسیدگی به وضعیت کاهش تراز آب دریای خزر است که نیازمند توجه ویژه در سطح ملی و منطقه‌ای است.

انصاری همچنین درباره اقدامات این سازمان در راستای برنامه هفتم  اظهار داشت: پنج آیین‌نامه در این چارچوب نهایی شده و در دست بررسی قرار دارد. در طول این مدت، پیگیری‌های لازم برای تصویب قوانین مرتبط با مقابله با گردوغبار و حفاظت از تالاب‌ها انجام شده است.

وی با اشاره به محدودیت‌های اعتباری سازمان محیط‌زیست تصریح کرد: با وجود تمام مشکلات، توانسته‌ایم منابع اعتباری سازمان را تا ۴۷ درصد افزایش دهیم، اما این میزان هنوز کافی نیست.

انصاری در پایان با تأکید بر ضرورت اجتماعی‌سازی مسائل محیط زیستی گفت: اجتماعی‌کردن محیط‌زیست از دغدغه‌های اصلی ماست. سازمان حفاظت محیط‌زیست اکنون به‌عنوان یک نهاد فرهنگی -اجتماعی در دولت شناخته می‌شود و توانسته‌ایم بسیاری از فعالیت‌های محیط زیستی را در آیین‌نامه‌های ابلاغ‌شده درج کنیم.

ارائه گزارش‌های محیط زیستی به دولت؛ از مازوت تا فرونشست زمین

 انصاری، از ارائه مجموعه‌ای از گزارش‌های تخصصی به دولت در حوزه‌های مختلف زیست‌محیطی خبر داد و گفت: در ماه‌های اخیر، گزارش‌هایی در خصوص آلودگی ناشی از مصرف مازوت، پسماند‌های خانگی، موضوع کاپ ۲۹ (COP۲۹) و تغییرات اقلیمی، فرونشست زمین، وضعیت فعالان محیط زیست، مشکلات محیط‌بانان، بحران گردوغبار و همچنین وضعیت حساس منطقه میانکاله به دولت ارائه شده است.

وی افزود: این گزارش‌ها با هدف اطلاع‌رسانی دقیق، تبیین چالش‌ها و ارائه راهکار‌های پیشنهادی به مراجع تصمیم‌گیر تهیه شده‌اند و بخشی از تلاش ما برای ارتقای جایگاه محیط زیست در سطح سیاست‌گذاری ملی به شمار می‌روند.

انصاری تأکید کرد: ضروری است موضوعات زیست‌محیطی با اولویت بالا در دستور کار دولت باقی بماند، چرا که این مسائل به طور مستقیم با سلامت، امنیت و آینده کشور گره خورده‌اند.

در ادامه احمدرضا لاهیجان‌زاده، معاون تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست، با اشاره به وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه، نسبت به خشک شدن کامل آن هشدار داد و گفت: بر اساس آخرین آمار ثبت‌شده، سطح تراز آب به عدد ۱۲۶۹.۱۴۰۴ رسیده که پایین‌ترین حد ممکن است و حتی زیر آستانه‌ای قرار دارد که در مدل‌های عددی قابل سنجش باشد.

وی با بیان اینکه تبخیر در فصل گرما به اوج خود رسیده، افزود: به دلیل افزایش دمای هوا، میزان تبخیر به‌شدت بالا رفته و این مسئله باعث شده واقعیت میدانی بسیار وخیم‌تر از آن چیزی باشد که در اعداد ثبت می‌شود.

لاهیجان‌زاده احتمال خشک شدن کامل باقی‌مانده آب در دریاچه را «بسیار بالا» توصیف کرد و اظهار داشت: این موضوع ممکن است در آینده‌ای نزدیک به وقوع بپیوندد.

وی به مطالعات ستاد احیای دریاچه ارومیه در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ نیز اشاره کرد و گفت: در آن دوره پیش‌بینی شده بود که اگر کل پهنه دریاچه خشک شود، چه پیامد‌هایی همچون مهاجرت گسترده جمعیت، بروز بیماری‌های تنفسی و زیست‌محیطی و خسارت‌های اجتماعی و اقتصادی در انتظار خواهد بود.

لاهیجان‌زاده در پایان تأکید کرد: دولت در تلاش است از بروز این فاجعه جلوگیری کند، چرا که در صورت خشک شدن کامل دریاچه، کشور با خسارت‌های سنگینی روبه‌رو خواهد شد.

شینا انصاری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، با اشاره به چالش‌های مرتبط با تالاب‌های استانی، بر لزوم بازنگری در رویکرد‌های سخت‌افزاری و تمرکز بیشتر بر مدیریت نرم‌افزاری و اجتماعی تأکید کرد.

وی با اشاره به محدودیت منابع مالی گفت: اگرچه در برنامه هفتم توسعه برخی اقدامات مشخص شده، اما برای اجرای آنها نیاز به مدیریت دقیق‌تر منابع داریم.

انصاری تصریح کرد: در گذشته، نگاه غالب به مسائل محیط زیستی، نگاهی سخت‌افزاری بوده؛ مانند انتقال آب بین‌حوزه‌ای. اما تجربه دریاچه ارومیه نشان داده که این نگاه به‌تنهایی کافی نیست و باید هم‌زمان با آن، رویکرد‌های نرم‌افزاری مانند مدیریت مصرف و مشارکت اجتماعی را نیز مدنظر قرار دهیم.

وی ادامه داد: کاهش مصرف آب، به‌ویژه در حوزه کشاورزی، آموزش کشاورزان و جوامع محلی از جمله اقداماتی است که با همکاری برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد در حال پیگیری است. این اقدامات زمان‌بر هستند، اما پایداری بلندمدت را تضمین می‌کنند.

انصاری در ادامه به اقدامات در دست اجرای مرتبط با خلیج گرگان و سواحل دریای خزر اشاره کرد و گفت: پس از رسیدن خلیج گرگان به وضعیت متعادل، مطالعات کیفی بستر تالاب آغاز شده و خوشبختانه وزارت نیرو مسئولیت اجرای این مطالعات را پذیرفته است. این مطالعات در ابتدای مسیر است و مکاتبات لازم برای اجرای آن در حال انجام است.

وی افزود: سه پروژه زیربنایی مهم در حال پیگیری است که شامل: بازگشت آب از سیستم خنک‌کننده نیروگاه شهید سلیمی که از دریا برداشت می‌کند، و همچنین پروژه تصفیه فاضلاب شهر ساری است. مقدمات اجرای این پروژه‌ها طی دو هفته گذشته در مازندران آغاز شده و در صورت تأمین اعتبار در سال ۱۴۰۵، می‌توانند تأثیر زیادی بر احیای اکوسیستم منطقه داشته باشند.

انصاری در پایان به موضوع آتش‌سوزی در تالاب‌ها اشاره کرد و گفت: ذگرچه آتش‌سوزی یکی از آسیب‌های جدی به تالاب‌هاست، اما بسیاری از آنها قابلیت احیای طبیعی دارند و در صورت وجود شرایط مناسب، پوشش گیاهی در مدت چند ماه بازیابی می‌شود. همکاران ما نیز در محل حضور می‌یابند و عملیات کنترل و احیا را پیگیری می‌کنند.

صدیقه ترابی: تصمیم‌گیری درباره فعالیت نفتی در تالاب هورالعظیم نیازمند ارزیابی جامع است

صدیقه ترابی، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست، با اشاره به فعالیت‌های نفتی در میدان‌های یاران و شهاب در محدوده تالاب هورالعظیم، تأکید کرد: تصمیم‌گیری در خصوص این پروژه‌ها تنها در چارچوب ارزیابی جامع و تصویری کامل از توسعه میادین نفتی در این منطقه امکان‌پذیر است.

وی افزود: در سال‌های گذشته برخی از فعالیت‌ها در این میادین با مجوز آغاز شده‌اند، برخی بدون مجوز شروع به کار کرده و بعداً مجوز دریافت کرده‌اند. هم‌اکنون نیز بخشی از توسعه جدید میادین نفتی برای دریافت مجوز به سازمان مراجعه کرده‌اند. جلسات متعددی با حضور کارشناسان برگزار شده، اما هنوز اطلاعات کاملی از چشم‌انداز توسعه این منطقه دریافت نکرده‌ایم.

ترابی با بیان اینکه تالاب هورالعظیم یک اکوسیستم منسجم است، گفت: ما نمی‌توانیم به صورت موردی و بخشی درباره توسعه میدان‌های نفتی در این منطقه تصمیم‌گیری کنیم. از شرکت‌های مسئول درخواست کرده‌ایم تصویر کامل توسعه میادین و تأثیرات آن را ارائه دهند تا بتوانیم بر اساس آن تصمیم‌گیری اصولی داشته باشیم.

وی ادامه داد: میدان‌های نفتی منطقه دارای مخازن مشترک با کشور‌های مجاور هستند و به همین دلیل موضوع زمان نیز در بررسی‌ها اهمیت بالایی دارد. با این حال، هرگونه تصمیم‌گیری باید بر پایه مطالعات دقیق و ارزیابی‌های محیط‌زیستی باشد.

معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به راهکار‌های جایگزین گفت: در حال بررسی این موضوع هستیم که آیا می‌توان از روش‌هایی مانند حفاری مورب استفاده کرد تا عملیات برداشت از مخازن بدون ورود مستقیم به محدوده تالاب انجام شود.

ترابی همچنین از تشکیل یک تیم علمی منسجم برای بررسی آثار زیست‌محیطی توسعه میادین نفتی خبر داد و افزود: از وزارت نفت و شرکت‌های مربوطه خواسته‌ایم پاسخ سوالات تخصصی سازمان محیط زیست را ارائه دهند تا تصمیم‌گیری به شکل دقیق و جامع انجام شود.

وی در پایان تأکید کرد: ما تنها زمانی می‌توانیم درباره بخشی از فعالیت‌ها تصمیم‌گیری کنیم که سیمای کلی اقدامات و تأثیرات بر تالاب هورالعظیم مشخص شده باشد. همچنین باید آثار زیست‌محیطی اقدامات گذشته نیز به‌طور کامل ارزیابی و برای مشکلات احتمالی، راهکار‌های مشخص ارائه شود.

ظهرابی: ۲۰ یوزپلنگ آسیایی در طبیعت ایران شناسایی شده‌اند

حمید ظهرابی، معاون تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست، با اشاره به آخرین وضعیت یوزپلنگ آسیایی در ایران گفت: تاکنون ۲۰ فرد یوز شناسایی شده‌اند که سه فرد از آنها در ماه‌های اخیر برای نخستین‌بار مشاهده و ثبت شده‌اند. این سه یوز پیش از این هیچ سابقه تصویری نداشتند و در مجموع اکنون ۲۰ یوزپلنگ شناسایی‌شده در طبیعت داریم که از یکدیگر متمایز هستند.

وی افزود: علاوه بر یوز‌های شناسایی‌شده در طبیعت، شش یوز نیز در شرایط اسارت نگهداری می‌شوند.

ظهرابی با اشاره به فعالیت‌های درمانی حیات‌وحش در کلینیک حیات‌وحش پردیسان اظهار داشت: در این مرکز سالانه بیش از ۱۵۰۰ مورد از گونه‌های مختلف جانوری پذیرش، درمان و پس از بهبود، به طبیعت بازگردانده می‌شوند. در روز‌های اخیر، یک سیاه‌گوش که در آستانه مرگ بود، به این مرکز منتقل و خوشبختانه بهبود یافت.

وی درباره توله خرسی که در پردیسان ناپدید شده است، گفت: این توله خرس موفق شده بود از فنس‌ها خارج شود. با وجود تلاش‌های گسترده طی ۱۵ شبانه‌روز از جمله تله‌گذاری، استفاده از پهپاد و روش‌های دیگر، متأسفانه اثری از آن یافت نشد.

ظهرابی با ابراز نگرانی درباره سرنوشت این توله خرس افزود: احتمال هرگونه سرنوشت، از جمله سرقت این حیوان، وجود دارد و موضوع در حال بررسی است.

ترابی: هدف ما کاهش یا حذف کامل مازوت‌سوزی در نیروگاه‌هاست

صدیقه ترابی، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست، با اشاره به چالش استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه‌های کشور گفت: این موضوع یکی از جدی‌ترین و ناراحت‌کننده‌ترین مسائل محیط زیستی کشور است که از ابتدای آغاز به کار دولت چهاردهم، به یکی از چالش‌های اصلی سازمان تبدیل شد.

وی افزود: در استان‌هایی مانند اصفهان و مرکزی، به‌ویژه در نیروگاه‌های شهید منتظری و شازند، استفاده از سوخت‌های سنگین حرارتی باعث نگرانی جدی مردم محلی شده است. خانم دکتر شینا انصاری و سازمان حفاظت محیط زیست این موضوع را در هیئت دولت به‌صورت ویژه پیگیری کردند و گزارشی ملی درباره آلودگی هوا و تأثیر این نیروگاه‌ها ارائه شد.

ترابی ادامه داد: بر اساس این گزارش، رئیس‌جمهور تصمیم گرفت استفاده از مازوت در نیروگاه‌های یادشده متوقف شود. این توقف حدود یک ماه اجرایی شد، اما به دلیل ناترازی انرژی و کمبود سوخت گاز، و همچنین خالی بودن مخازن نفت‌گاز، با دستور شورای عالی امنیت ملی مجدداً استفاده از مازوت آغاز شد.

به گفته وی، سازمان حفاظت محیط زیست با همکاری وزارت نفت موفق شد استفاده از مازوت کم‌سولفور (Low Sulfur) را برای نیروگاه شازند اراک جایگزین کند که باعث شد تعداد روز‌های پاک در مقایسه با سال پیش کاهش نیابد.

ترابی اظهار داشت: برای جلوگیری از مازوت‌سوزی در زمستان پیش‌رو، از سال گذشته جلسات مشترکی با وزارت نفت و وزارت نیرو برگزار کردیم. هدف ما این است که با برنامه‌ریزی دقیق، تأمین به‌موقع گاز و نفت‌گاز برای نیروگاه‌ها به‌ویژه در فصل سرد انجام شود تا دوباره به سراغ مازوت نرویم.

وی همچنین از پیگیری جایگزینی سوخت LPG در نیروگاه شازند خبر داد و گفت: امیدواریم این پروژه تا پایان شهریورماه به نتیجه برسد.

ترابی تأکید کرد: ما به واقعیت‌های شرایط کشور آگاه هستیم، اما تمام تلاش سازمان حفاظت محیط زیست این است که با همکاری نزدیک با وزارتخانه‌های مرتبط، استفاده از سوخت‌های آلاینده را به حداقل برسانیم و حتی در صورت امکان، آن را در فصل سرد امسال به صفر برسانیم.

رئیس حفاظت محیط زیست، در پاسخ به سوال فارس درمورد وظیفه دولت برای دادن پساب و جلوگیری از خشک شدن درختان، گفت: برخی موضوعات شهری، به‌ویژه در کلانشهر تهران، نیازمند همکاری و هماهنگی بیشتر میان دولت و شهرداری است.

وی افزود: با وجود اینکه آقای میلانی، مشاور بنده در این موضوع، امروز حضور ندارند، اما با همکاری اداره کل محیط زیست استان تهران تلاش داریم این مسائل پساب را پیگیری کنیم.

انصاری با تأکید بر نقش مهم شهردار تهران در سطح دولت اظهار داشت: از آنجا که شهردار تهران در جلسات دولت حضور دارد، ما سعی می‌کنیم موضوع پساب را در همین سطح پیگیری و دنبال کنیم.

وی خاطرنشان کرد: اگر توافقاتی از گذشته میان دستگاه‌ها و شهرداری وجود داشته، باید به آنها رسیدگی شود و حل‌وفصل این مطالبات و تعهدات در دستور کار ما قرار دارد.