«ستاره شد» مفهومی تازه از شجاعت ارائه می‌دهد

به گزارش شهرآرانیوز، رضا منتظری کارگردان مستند «ستاره شد» درباره اثر خود گفت: ایده «ستاره شد» درست از دل بحران متولد شد. در همان ساعات نخست جنگ ۱۲ روزه، مرکز مستند سوره به‌صورت شبانه‌روزی درگیر بود؛ جلسات فشرده‌ای با مستندسازان برگزار می‌شد تا بتوانیم در کوتاه‌ترین زمان، آثاری در شأن مردم مقاوم کشورمان تولید کنیم. ما به‌سرعت متوجه شدیم که نباید روایت جنگ را تنها از منظر نظامی یا سیاسی ثبت کنیم؛ بلکه باید آن را از زاویه‌ای انسانی و اجتماعی بازنمایی کنیم.

وی ادامه داد: در میانه این جلسات ایده «محله محور بودن روایت» مطرح شد؛ یعنی اینکه قصه جنگ را از دل کوچه‌ها و خانه‌های مردم نشان دهیم. برای چنین روایتی نیازمند یک چهره روایتگر بودیم که هم مورد اعتماد مخاطب باشد و هم توانایی انتقال حس و عاطفه را داشته باشد. خانم الهام چرخنده به‌عنوان هنرمندی شناخته‌شده، مؤمن و با تجربه روایتگری، در جمع ما مطرح شد.

منتظری بیان کرد: جالب است بگویم که حتی در مسیر شکل‌گیری پروژه، اتفاقاتی رخ داد که آن را دشوارتر کرد. فیلمساز اولیه پروژه از ادامه کار کناره گرفت و ما در نگاه نخست تصور کردیم بخشی از مسیر مسدود شده، اما همین اتفاق باعث شد تا به سمت بازآفرینی طرح و شکل‌گیری ایده نوین «ستاره شد» کنونی برویم.

این منتقد و کارگردان ادامه داد: امروز باور دارم این اتفاق نه یک مانع، بلکه یک فرصت بود؛ فرصتی برای خلق اثری جمعی که حاصل هم‌فکری و همدلی تیمی گسترده است.

رضا منتظری با اشاره به تلاش برای به تصویر کشیدن قهرمانی‌های زنان مطرح کرد: «ستاره شد» تلاشی برای به تصویر کشیدن قهرمانی‌های زنانی است که در بزنگاه‌های تاریخی ایستادند؛ زنانی که شاید رسانه‌های معاند تلاش داشتند آنها را نادیده بگیرند یا تصویری تحریف‌شده از آنان ارائه دهند. در شرایطی که تبلیغات دشمن پر از ترس‌افکنی بود و مدام این گزاره تکرار می‌شد که مردم از شهر گریخته‌اند یا در ترس فرو رفته‌اند، ما شاهد زنانی بودیم که خلاف این تصویر عمل کردند و با عملکرد خود در دهان دشمن کوبیدند.

منتظری با اشاره به برخی قسمت‌های این مستند گفت: قصه ما قصه ایستادگی است؛ یکی از قسمت‌های «ستاره شد» قصه خواهر شهیدی است که در روز وداع با برادرش به‌جای لباس سیاه، لباس سفید بر تن می‌کند تا مرگ را به عروسی معنوی بدل کند و عزاداری را به جشن اقتدار. یک قسمت دیگر قصه تطهیرکنندگانی است که در تاریک‌ترین روزها، با صلابت بر سر عهد خویش ماندند و پیکر شهدا را آماده سفر ابدی کردند. یکی دیگر از قصه‌ها قصه خبرنگاران زن رسانه ملی است که درست در روز‌هایی که دشمن حتی نفس‌کشیدن را برای مردم سخت کرده بود، با شجاعت مقابل دوربین ایستادند و حقیقت را روایت کردند. یکی دیگر از قصه‌های ما قصه پرستاری است که در بحبوحه حملات رژیم سفاک صهیونیستی، تنها در شیفت خود به بیماران رسیدگی می‌کند و…. هدف ما در این مستند، نشان دادن این واقعیت بود که قهرمانی الزاما در میدان نبرد و در دست گرفتن اسلحه تعریف نمی‌شود. قهرمانی می‌تواند در ساده‌ترین و درعین‌حال سخت‌ترین لحظات زندگی روزمره اتفاق بیفتد؛ همان‌جا که یک انتخاب کوچک، می‌تواند به نمادی بزرگ از صلابت بدل شود.

کارگردان این مستند درباره تعداد قسمت‌های فصل اول مطرح کرد: فصل نخست «ستاره شد» در قالب ۵ قسمت ۲۰ دقیقه‌ای تولید شد. البته نسخه‌ای که از رسانه ملی در حال پخش است به دلیل محدودیت‌های پخش کوتاه‌تر شده، اما نسخه کامل به‌زودی در پلتفرم‌های آنلاین در اختیار مردم قرار خواهد گرفت. فرایند تولید این فصل به‌هیچ‌وجه ساده نبود. اخذ مجوزها، هماهنگی با نهاد‌های مختلف و تصویربرداری در شرایط بحرانی، همه دست به دست هم داده بود تا فشار سنگینی به گروه تحمیل شود. به‌عنوان مثال، بخش‌هایی مانند روایت بانوان هلال احمر یا سازمان بهشت زهرا (س) تنها در ۲ تا ۳ ساعت تصویربرداری شد؛ در حالی که حجم کار و حساسیت موضوعات بسیار بالا بود. با این حال، آنچه این پروژه را به سرانجام رساند، همدلی و روحیه جمعی تیم بود. از پژوهشگران گرفته تا تصویربرداران، تدوین‌گر و مشاوران، همه با انگیزه‌ای دلی و فراتر از وظیفه حرفه‌ای کار کردند. شاید همین دلی بودن، «ستاره شد» را برای مخاطب باورپذیر و اثرگذار کرده است. در اینجا باید از دوستان عزیزی که به صورت ۲۴ ساعته با وفاق و همدلی در کنار پروژه بودند و تماما دلی کار کردند تقدیر و تشکر کنم. به ویژه از دوست ارجمندم آقای بهادر دژاگه بسیار سپاسگزار هستم.

آقای دژاگه از نخبگان دانشگاه علم و صنعت هستند که وظیفه تحقیق و پژوهش پروژه را برعهده گرفتند و همراه با تیم شریف‌شان به ده‌ها سوژه ناب و درخشان رسیدند که در نهایت از میان آن سوژه‌ها ۵ سوژه کنونی برگزیده شدند. همچنین قدردانی ویژه‌ای دارم از همکار ارجمندم سرکار خانم سحر قناعتی که همدلانه پای کار «ستاره شد» ایستادند و به عنوان مشاور پروژه تلاش بسیاری داشتند تا این اثر به بهترین شیوه ممکن به سرانجام برسد.

رضا منتظری درباره فصل دوم این مستند توضیح داد: خوشبختانه فصل دوم «ستاره شد» وارد مرحله نهایی پیش‌تولید شده است. تیم تحقیق و پژوهش کار خود را به پایان رسانده و سوژه‌ها با دقت و وسواس انتخاب شده‌اند. تفاوت اصلی این فصل با فصل اول در رویکرد آن است. اگر در فصل اول بیشتر بر صلابت و ایستادگی تمرکز داشتیم، در فصل دوم بر شادی، امید و نشاط اجتماعی تأکید داریم. جامعه امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز به روایت‌های امیدبخش دارد؛ روایت‌هایی که نه تنها یادآور مقاومت مردم باشند، بلکه به آینده نیز امید بدهند. به همین دلیل، در فصل دوم به سراغ قهرمانان جمعی و ملی رفته‌ایم که نماد زندگی و امید هستند.

به‌زودی تصویربرداری این فصل آغاز می‌شود و باور دارم «ستاره شد» در فصل دوم می‌تواند همان‌قدر که روایتگر صلابت بود، روایتگر شادی و امید هم باشد.

وی درباره انتخاب الهام چرخنده به عنوان راوی گفت: انتخاب راوی برای چنین مجموعه‌ای نه‌تنها انتخابی هنری، بلکه انتخابی استراتژیک بود. ما به فردی نیاز داشتیم که علاوه بر توانایی هنری و بیان روایت، از اعتبار اجتماعی و باور شخصی نیز برخوردار باشد. خانم الهام چرخنده از معدود چهره‌هایی است که این ویژگی‌ها را در کنار هم دارد. ایشان هم تجربه هنری در سینما و تلویزیون دارند، هم با فضای روایتگری آشنا هستند و هم از حیث شخصیت فردی و اعتقادی، می‌توانند نقش یک واسطه صادق میان سوژه و مخاطب را ایفا کنند. تجربه همکاری با ایشان نیز اثبات کرد که این انتخاب کاملاً درست بوده است. حضور ایشان نه‌تنها به اثر عمق بخشید، بلکه به بسیاری از سوژه‌ها نیز جسارت بیان داد. زنان قهرمانی که در مقابل دوربین ما نشستند، وقتی راوی را فردی هم‌دل و همراه یافتند، با اطمینان بیشتری سخن گفتند. همین عامل باعث شد قصه‌ها از دل بن‌بست بیرون بیاید و به شکلی ناب روایت شود.

رضا منتظری در پایان گفت: در پایان از زحمات و تلاش‌های بی شائبه سایر اعضای تیم تولید «ستاره شد» که ده‌ها نفر را شامل می‌شود قدردانی می‌کنم. به ویژه از محمدحسن خسروبابایی که با قاب بندی‌های بی نظیرش کمک شایانی به اثرگذارتر شدن این مجموعه کرد، از رسول انصاری که با نگاه هنرمندانه و تدوین کم نظیرش «ستاره شد» را دیدنی‌تر کرد نیز قدردانی می‌کنم و همچنین سپاس ویژه دارم برای همراهی همدلانه محمدرضا امامقلی که استادانه بالای سر پروژه ایستاد. «ستاره شد» با اینکه به صورت کوتاه از رسانه ملی پخش می‌شود، اما تاکنون بازخورد‌های بسیار خوبی از سوی مخاطبان و منتقدان داشته و این اتفاق برای تیم تولید این مجموعه بسیار خوشایند است.

منبع: سوره سینما