به گزارش همشهری آنلاین، نانو یک فناوری پلتفرمی برای توسعه دیگر فناوری‌ها مانند سلامت، IT، انرژی و کشاورزی است که تمرکز آینده ما باید بر تجاری‌سازی، صادرات و جذب نخبگان باشد. در اینجا چکیده‌ای از این گفت‌وگو را مشاهده می‌کنید. اما برای تماشای برنامه دانستنیها، می‌توانید اینجا کلیک کنید.
تعریف و مبانی
- نانو، یک میلیاردم متر و یک نانومتر مساوی ۷ اتم اکسیژن درکنار هم است.
- در بازه یک تا ۱۰۰ نانومتر خواص مواد تغییر می‌کند.
- فیزیک کوانتومی جایگزین فیزیک کلاسیک می‌شود.
- در این ابعاد رنگ، رسانایی و بسیاری از ویژگی‌های مواد متفاوت می‌شوند.
ستاد نانو در ایران
ستاد نانو در اوایل دهه ۸۰ زیر نظر معاونت علمی تشکیل شد.
وظایف ستاد نانو
– تربیت نیروی انسانی متخصص.
– ترویج نانو در جامعه و دانشگاه.
– توسعه فناوری‌های نانویی در صنایع داخلی.
– تجاری‌سازی دستاوردهای دانشگاهی.
– توسعه صادرات محصولات نانویی.
نمونه محصولات نانویی در ایران
- ماسک‌های نانوالیاف در دوران کرونا
- شوینده‌ها و پاک‌کننده‌های قوی‌تر
- پوشش‌های آبگریز روی شیشه خودرو
- جوراب‌ها و منسوجات آنتی‌باکتریال که بسیاری‌شان کاربردهای پزشکی دارند مثلا برای زخم‌های دیابتی
وضعیت شرکت‌ها و بازار
- حدود ۴۰۰ شرکت دارای تأییدیه ستاد نانو.
- نزدیک به ۱۸۰۰ محصول ثبت‌شده.
- ارزش بازار داخلی طی دو سال: ۶۲ همت (۱.۶ میلیارد دلار).
- حدود ۱۰٪ صادرات: نزدیک به ۱۶۰میلیون دلار.
- صادرات بیشتر در نفت، گاز و پوشش‌های سخت.
- مقاصد اصلی صادرات: عراق، افغانستان، ترکیه، روسیه.
جایگاه علمی ایران در نانوفناوری
- رتبه ششم دنیا در مقالات علمی معتبر نانو
- جزو ۱۰ کشور برتر در اختراعات و صنایع نانو
- تولید حدود ۱۲ نانودارو (از مجموع ~۹۸ داروی جهان)
مقایسه جهانی
آمریکا: آغاز سرمایه‌گذاری از سال ۲۰۰۰، بودجه ۲.۲ میلیارد دلار در ۲۰۲۵
چین: سرمایه‌گذاری ۵۵ میلیارد دلاری در میکرونانو و تراشه‌ها
ایران: شروع همزمان با این کشورها (جزو کشورهای پیشگام)
برخی دانشگاه‌های جهان ایران را جزو ۵ کشور برتر عرضه فناوری نانو می‌دانند
کاربردهای آینده
انرژی: سلول‌های خورشیدی پروسکایتی با راندمان بالا.
کاهش تلفات برق شبکه (تا ۲۵٪).
نسل جدید باتری‌های سوپرشارژ سریع.
تصفیه و شیرین‌سازی آب با فیلترهای نانو
فناوری نانوحباب: افزایش اکسیژن آب → ۳۰٪ افزایش تولید کشاورزی گلخانه‌ای و دو برابر شدن تولید در آبزی‌پروری.
منابع انسانی و چالش‌ها
- ایران از نظر علمی و دانشگاهی جزو قدرت‌های نانو است.
- فارغ‌التحصیلان ایرانی به‌راحتی جذب دانشگاه‌های معتبر دنیا می‌شوند و این البته یک چالش بزرگ برای ما محسوب می‌شود.
- چالش اصلی: تبدیل پژوهش‌ها به صنایع هایتک و محصولات تجاری.
- نیاز جدی به ارتباط واقعی بین دانشگاه و صنعت.
- سرمایه‌گذاری روی نخبگان و جوانان برای آینده حیاتی است.
source