رنجِ نشسته بر بطنِ یک گناه | نگاهی به رمان «آناکارنینا» تولستوی

به گزارش شهرآرانیوز، رمان «آناکارنینا» از جمله برجسته‌ترین آثار ادبیات روس است که خواندنش به دفعات بیشتر، نه‌تنها از لذتش نمی‌کاهد، بلکه به آن مضاعف می‌شود. آناکارنینا داستانِ موازی دو شخصیت است که هر دو در جست‌جوی عشق والا، هر یک به راهی می‌روند.

این کتاب هزارصفحه‌ای تولستوی، مانند منشوری‌ است که طیف وسیعی از تمام صفات و ویژگی‌های انسانی را در صداقت، وفاداری، عشق و خیانت نشان می‌دهد؛ بنابراین اگر همان‌طور که در کتاب آناکارنینا می‌توانیم رنگی از سیاهیِ نفرت و بیزاری در قالب خیانت در داستان را ببینیم، می‌توانیم به پاکی و سفیدی واژه‌های عمیق عشق و راستی دست بیابیم.

تولستوی با زاویه نگاه سوم شخص توانسته در ذهنِ تک‌تک شخصیت‌های داستانش نفوذ کند و از دریچه نگاه آن‌ها داستان را می‌بیند؛ بنابراین جامعه شناسی گسترده او سبب شده، صحبت از کتاب‌های او را به مانند، صحبت از تمام رنگ‌های یک منشور بدانیم؛ همان‌قدر سخت و وسیع.

تولستوی، رمان‌نویسی با حوصله و تیزبین است جوری که یک به‌یک تمامی حواس انسانِ سیری ناپذیر، انسانِ رو به تباهی و در جستجوی حقیقت را در چهارچوب چندین شخصیت داستانی ساخته و پرداخته است. از طرفی آناکارنینا تضادی میان زنِ خیانت‌کار و مرد خیانت‌کار است.

داستان دو خواهر و برادری که هر دو به همسران خود خیانت می‌کنند. اما زشتی عملِ خیانت در زن بیش‌تر است. جامعه او را نمی‌پذیرد و او خود، بارِ گناه خود را به دوش می‌کشد، رنج می‌کشد و در نهایت دنیا با او بد تا می‌کند. اما برادرش استپان آرکادیچ، در عین خیانت به همسرش، حرمت خانه را نگاه می‌دارد. جامعه او را طرد نمی‌کند، بلکه از همسرش می‌خواهد گذشت کند.

رنجِ نشسته بر بطنِ داستان، تنها در آن جاست که سوال بزرگ در ذهن خواننده تداعی می‌شود. چرا گناهِ آنا بیشتر از برادرش شمرده می‌شود؟

آنا که خود زمانی از دالی (همسر برادرش) به سبب عشقی که هنوز در او نسبت به همسرش دارد، بارِ گناه برادرش را با بخشایش دالی کم می‌کند. اما در نیمه داستان خود گرفتار عشقی دردناک و سودایی عجیب می‌افتد. از طرفی کتاب درباره داستان لووین، جوانِ کشاورز روایت می‌کند. لووین که عشقِ آنا برای او سبب می‌شود او را دوباره به معشوقه‌اش (کیتی) برساند.

او که در پی حل مشکلات اراضی، به دنبال اثبات تجارب خود و نوشتن کتابیست در این باره؛ بنابراین شاید سایه‌ی نویسنده را می‌توان در شخصیت لویین پیدا کرد. لویین از عشق زمینی به عشق آسمانی می‌رسد و اذعان می‌کند این عشق با عقل و خرد قابل بیان نیست. چیزیست در فطرت او.

آناکارنینا کتابی است که خواندنش بر هر دوست‌دار کتابی واجب است. جهان عظیم و روابط تو در تو به زبان تولستوی به طرزی در آن نوشته شده که این کتاب را در زمره ادبیات کلاسیک اثری شاخص و تکرارنشدنی ساخته است.