همشهری آنلاین – گروه سیاسی: دولت ترامپ در کارزار «فشار حداکثری» علیه ایران تاکید کرده، تصمیم گرفته معافیت تحریمهایی را که قبلا به هند برای توسعه بندر چابهار ایران اعطا شده بود، لغو کند. این تصمیم که در پوشش لفاظی محدود کردن نفوذ منطقهای تهران و جاهطلبیهای هستهای گرفته شده است، فراتر از روابط ایران و آمریکا ارزیابی شده است. چنین تصمیمی برای هند، بیش از یک تعدیل سیاست است و یک زلزله ژئوپلیتیکی است.
چابهار در جنوب شرقی ایران، از گذشته در مرکز چشمانداز استراتژیک هند برای اتصال منطقهای قرار داشته است. برای دهلی نو، این بندر صرفا یک سرمایهگذاری تجاری نبوده است، بلکه محوری از تلاشهای این کشور برای دور زدن پاکستان و دسترسی به افغانستان و آسیای مرکزی بوده است. این بندر همچنین کلید بلندپروازی هند برای تقویت ثبات منطقهای بوده است و برای افغانستان محصور در خشکی یک مسیر تجارت جایگزین حیاتی محسوب میشده است. دقیقا تعریف چنین نقشی برای هند – افزایش توسعه اقتصادی و کاهش اتکا به پاکستان – بود که باعث شد واشنگتن در سال ۲۰۱۸ معافیت تحریمی برای چابهار صادر کند.
تایمز اسرائیل با انتشار مطلبی نوشت: با لغو این معافیت، دولت ترامپ عملا هند را در تنگنا قرار داده است. برای سالها، هند منابع خود را به چابهار سرازیر کرده است و آن را وزنهای مقابل نفوذ چین در منطقه، بهویژه در پاکستان میداند. بندر گوادر، سنگ بنای طرح کمربند و جاده چین، تنها ۷۲ کیلومتر با چابهار فاصله دارد. قرار گرفتن هند در ایران برای ایجاد یک موازنه، بسیار مورد نیاز بود، اما موضع تند جدید واشنگتن اکنون تهدید میکند که این برنامههای به دقت طراحی شده را به هم میزند و هند را در تلاش برای یافتن گزینههای جایگزین قرار میدهد.
این تصمیم همچنین یکی از بلندپروازانه ترین پروژههای ارتباطی منطقه یعنی کریدور حملونقل بینالمللی شمال-جنوب (INSTC) را به خطر میاندازد. کریدور شمال-جنوب (INSTC) که برای پیوند هند با اروپا از طریق ایران و روسیه طراحی شده است، یک عنصر حیاتی در استراتژی تجاری هند بوده است. چابهار دروازه ورود به این کریدور است و بدون آن، چشم انداز بزرگ ارتباط کارآمد این کریدور با آسیای مرکزی و فراتر از آن ممکن است دچار تزلزل شود و هند را مجبور به تجدید نظر در نقش خود در این پروژه و بلندپروازیهای گسترده تر خود در منطقه کند.
در بخشی از مطلب منتشر شده تایمز اسرائیل همچنین آمده است: اما فراتر از شکستهای اقتصادی ملموس، چالش دیپلماتیک عمیقتری (در ماجرای بند چابهار) نهفته است. برای هند، پروژه چابهار همیشه گواهی بر توانایی این کشور در جهت یابی شبکه پیچیدهای از اتحادها و رقابتها بوده است. هند با همکاری ایران در این ابتکار توانسته بود نزدیکی فزاینده خود با ایالات متحده را متعادل کند، بدون اینکه تهران را از خود دور کند. اکنون، این اقدام متعادل کننده ظریف در خطر است. تصمیم دولت ترامپ هند را به گوشهای ناخوشایند میکشاند و وادار میکند بین استقلال استراتژیک و روابط عمیق خود با واشنگتن یکی را انتخاب کند.
این تصمیم همچنین ممکن است عواقب ناخواستهای برای منطقه وسیعتر داشته باشد. افغانستان که در حال حاضر با بیثباتی دست و پنجه نرم میکند، ممکن است شاهد فرسایش بیشتر خطوط حیات اقتصادی شکننده خود باشد. چابهار نقش مهمی در تسهیل تجارت بین هند و افغانستان داشته است و هر گونه اختلال در عملیات آن در کابل احساس خواهد شد. در همین حال، خلاء ایجاد شده توسط هند در چابهار میتواند راه را برای مشارکت بیشتر چین هموار کند، تحولی که در تضاد با اهداف استراتژیک خود واشنگتن است.
اقدام دولت ترامپ منعکسکننده الگوی گستردهتری از تصمیمات سیاست خارجی دولت ترامپ است که تاکتیک های فشار فوری را بر ملاحظات استراتژیک بلندمدت اولویت میدهد. آمریکا در حالی که ممکن است برای انزوای ایران به دستاوردهای کوتاه مدت دست یابد، شرکای کلیدی مانند هند را از خود دور میکند و ثبات منطقه را تضعیف میکند. برای هند، مسیر رو به جلو مستلزم چابکی دیپلماتیک و آیندهنگری استراتژیک است. دهلی نو باید رویکرد خود را دوباره تنظیم کند و روابط خود را با واشنگتن و تهران متعادل کند و در عین حال از منافع منطقهای خود محافظت کند.
چابهار درنهایت چیزی فراتر از یک بندر است. این نمادی از آرزوهای هند برای اتصال و نفوذ در منطقهای مملو از چالش است. استراتژی دولت ترامپ تهدید میکند که این نماد را به یکی دیگر از قربانیهای مانورهای ژئوپلیتیکی تبدیل کند و هند را در آستانه سفر نخستوزیر نارندرا مودی به کاخ سفید، در میانه ویرانیها رها کند.
source