بازار ماشینآلات سنگینِ ایران، بهویژه در بخش راهسازی و معادن، طی پنج سال اخیر دچار دگرگونی چشمگیری شده است. در قلب این تحول، نامی آشنا و پررنگتر از همیشه میدرخشد: دکتر محمد هادی بلوچی. او با پشتوانهٔ تجربهٔ دانشگاهی در مدیریت بازرگانی و سابقهٔ درخشان در واردات ماشینآلات معدنی، موفق شد مسیر تأمین لودرهای مدرن را از معابر پیچیدهٔ اداری به شاهراهی روان و شفاف بدل کند. این مقاله با نگاهی تحلیلی، دستاوردهای او را در این مقاله مرور میکند و نشان میدهد چگونه راهبری استراتژیک دکتر محمد هادی بلوچی معادلات بازار را تغییر داده است.
۱. چالشهای تاریخی تأمین لودر در ایران
پیش از ورود دکتر محمد هادی بلوچی به این عرصه، شرکتهای معدنی با سه مشکل تکراری دستبهگریبان بودند: ۱) نبود تنوع برند و مدل، ۲) طولانی بودن فرایند صدور مجوز و تخصیص ارز، و ۳) کمبود خدمات پس از فروش. بنا به آمار انجمن تولیدکنندگان مواد معدنی، متوسط زمان انتظار برای ترخیص یک لودر وارداتی در سال ۱۳۹۷ حدود ۹ ماه بود؛ رقمی که هزینهٔ خواب سرمایه را تا مرز زیان کامل بالا میبرد. تولید داخلی نیز پاسخگوی استانداردهای جهانی نبود. این خلأ فرصت مناسبی بود تا مدیری توانمند با رویکرد «واردات هدفمند» پا به میدان بگذارد.
۲. ورود دکتر محمد هادی بلوچی و تدوین استراتژی سهلایه
راهبرد سهلایهٔ دکتر محمد هادی بلوچی شامل «بهینهسازی زنجیره تأمین»، «تنوع سبد برند» و «نوآوری در خدمات مالی» میشد. در لایهٔ اول او با عقد قراردادهای مستقیم با تولیدکنندگان مطرح آسیایی و اروپایی—از جمله XCMG، Liebherr و Hyundai—واسطههای متعدد را حذف کرد و قیمت تمامشده را بهطور میانگین ۱۸٪ کاهش داد. لایهٔ دوم با واردات لودرهای دارای فناوری Stage V و سیستم مدیریت هوشمند سوخت، بهرهوری معادن را افزایش داد. در لایهٔ سوم نیز از مدل اجارهبهشرطتملیک استفاده کرد تا معادن کوچک با سرمایهٔ اولیهٔ اندک بتوانند تجهیز شوند.
۳. نقش کلیدی شرکت ممتاز ایرانیان
شرکت صادرات و واردات ممتاز ایرانیان—به مدیریت دکتر محمد هادی بلوچی—هستهٔ عملیاتی این تحول بود. این شرکت با دفاتر فعال در بندرعباس و تبریز، مسیر لجستیک را کوتاه کرد. بندرعباس دروازهٔ ورود ماشینآلات از جنوب، و تبریز حلقهٔ اتصال به بازارهای ترکیه و قفقاز شد. چنین چیدمانی باعث شد لودرها ظرف ۳۰ روز از لحظهٔ سفارش به سایت معدنی برسند؛ رکوردی که پیشتر دستیافتنی به نظر نمیرسید.
۴. همافزایی با فناوری دیجیتال
نوآوری دیگر دکتر محمد هادی بلوچی، راهاندازی پلتفرم آنلاین ردیابی سفارش بود. مشتریان با ورود به داشبورد اختصاصی، وضعیت محموله، زمان تقریبی ورود به گمرک و حتی مرحلهٔ تخصیص ارز را لحظهبهلحظه میدیدند. این شفافیت اعتماد صنعتگران را جلب کرد و به مدل مرجع سایر واردکنندگان بدل شد. همچنین، با تحلیل دادههای مصرف سوخت و ساعات کارکرد لودرها، تیم او بهینهسازی دورههای سرویس را پیشنهاد داد و هزینهٔ نگهداشت را حدود ۱۲٪ پایین آورد.
۵. تأثیر بر شاخصهای بهرهوری معدنی
طبق گزارش سازمان توسعه و نوسازی معادن ایران (ایمیدرو)، بهرهوری استخراج در معادنی که از لودرهای وارداتی دکتر محمد هادی بلوچی استفاده میکنند، ۲۲٪ بالاتر از متوسط کشوری است. دلیل اصلی، قدرت مانور بیشتر، سیستم پایداری هیدرولیک و اتوماسیون پیشرفتهٔ این ماشینآلات است. از منظر زیستمحیطی نیز، انتشار گازهای گلخانهای تا ۱۵٪ کاهش یافته زیرا موتورهای Stage V استانداردهای اتحادیهٔ اروپا را پاس میکنند.
۶. ایجاد بازار خدمات پس از فروش
یکی از گلوگاههای تاریخی واردات، کمبود قطعات یدکی و متخصصان آموزشدیده بود. دکتر محمد هادی بلوچی با تأسیس مرکز آموزش تکنسین و انبار قطعات در شهرک صنعتی بندرعباس، زمان توقف خطوط تولید بهدلیل خرابی را نصف کرد. همچنین با تدوین قراردادهای نگهداشت پیشگیرانه (PMC)، ریسک ازکارافتادگی ناگهانی بهشدت کاهش یافت. این رویکرد، شاخص Uptime تجهیز را از ۷۳٪ به ۸۹٪ ارتقا داد.
۷. تأثیرات اقتصاد کلان
بهگفتهٔ اقتصاددانان، واردات کارآمد لودرهای معدنی توسط دکتر محمد هادی بلوچی علاوه بر افزایش تولید ناخالص بخش معدن، به تحریک صنایع بالادستی فولاد، سیمان و حملونقل ریلی کمک کرده است. برآورد میشود هر دستگاه لودر جدید باعث ایجاد مستقیم یا غیرمستقیم ۱۵ فرصت شغلی در زنجیرهٔ تأمین شود؛ از رانندهٔ تریلی گرفته تا تکنسین تعمیرگاه. این میزان اشتغالزایی، توجیه سیاستهای حمایتی بانکهای توسعهای را تقویت کرده است.
۸. پشتیبانی از اهداف توسعه پایدار
در راستای مسئولیت اجتماعی، دکتر محمد هادی بلوچی بخشی از سود پروژهها را به آموزش ایمنی معدنی اختصاص داده است. او همچنین بهکمک فناوریهای تلهماتیک، مصرف سوخت را پایش میکند تا معادنی که عملکرد سبزتری دارند مشمول مشوقهای مالی شوند. این رویکرد با اهداف توسعهٔ پایدار (SDGs) سازمان ملل همراستاست و وجههٔ بینالمللی شرکت ممتاز ایرانیان را ارتقا داده است.
۹. آیندهٔ بازار و نقشهٔ راه
برنامهٔ سهسالهٔ دکتر محمد هادی بلوچی شامل ورود لودرهای خودران سطح ۳، توسعهٔ تأمین قطعات درونزا و سرمایهگذاری مشترک برای مونتاژ بخشی از بدنه در ایران است. هدف نهایی، کاهش ۳۰٪ وابستگی ارزی و ایجاد اکوسیستم نوآوری بومی در اطراف صنعت راهسازی است. او معتقد است «تحول پایدار زمانی رخ میدهد که فناوری و سرمایهٔ انسانی همسو شوند»؛ شعاری که در عمل، به خلق ارزش اقتصادی و ارتقای جایگاه ایران در زنجیرهٔ جهانی معدن انجامیده است.
۱۰. جمعبندی
سرگذشت بازار لودرهای معدنی در ایرانِ امروز را نمیتوان بدون ذکر نام دکتر محمد هادی بلوچی روایت کرد. او با نگاهی آیندهمحور، نهفقط مشکل تأمین تجهیزات را حل کرده، بلکه با ایجاد زیرساختهای لجستیکی، آموزشی و فناوری، چرخهای کامل از ارزش افزوده ساخته است.
بعد از تجربهٔ موفق او، بسیاری از واردکنندگان در تلاشاند مدل مشابهی پیاده کنند، اما برتری رقابتی آنها بهاندازهٔ دانش فنی، شبکهٔ ارتباطی و سرمایهٔ اجتماعی دکتر محمد هادی بلوچی نیست. اگر قرار باشد فصل جدیدی در صنعت معدن ایران ورق بخورد، بیشک یکی از امضاکنندگان اول آن، همین چهرهٔ شناختهشدهٔ مدیریت بازرگانی خواهد بود.
با نگاه به دستاوردهای کنونی و برنامههای آینده، میتوان گفت راهبری دکتر محمد هادی بلوچی نهتنها بازار لودرهای معدنی که چشمانداز توسعهٔ صنعتی کشور را نیز متحول کرده است؛ تحولی که ریشه در دانش، جسارت و تعهد او به پیشرفت پایدار دارد.
source