به گزارش همشهری آنلاین، تابش شدید خورشید در فصل تابستان نه‌تنها گرما و ناراحتی به همراه دارد، بلکه خطرات جدی برای سلامت پوست و چشم‌ها ایجاد می‌کند. اشعه فرابنفش (UV) که بخشی از نور خورشید است، در صورت تماس طولانی‌مدت و بدون محافظت، می‌تواند باعث سوختگی، پیری پوست و حتی سرطان شود. اما چه ساعاتی از روز بیشترین خطر را دارد؟ چگونه می‌توانیم از خود در برابر این پرتوهای مضر محافظت کنیم؟
در این گزارش، با توضیحات دکتر مصطفی هادئی، عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران، به بررسی خطرات اشعه‌های UVA و UVB، شاخص UV و راهکارهای ساده اما مؤثر برای کاهش آسیب‌های ناشی از آن می‌پردازیم.
خطرات اشعه فرابنفش برای پوست و چشم
دکتر هادئی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر توضیح داد که اشعه فرابنفش به سه نوع UVA، UVB و UVC تقسیم می‌شود. خوشبختانه UVC توسط لایه اوزون جذب می‌شود و به زمین نمی‌رسد، اما UVA و UVB می‌توانند آسیب‌های جدی ایجاد کنند:
– UVB: عامل اصلی سوختگی پوست، آسیب به DNA و افزایش خطر سرطان پوست.
– UVA: باعث پیری زودرس، چین و چروک و افزایش خطر برخی سرطان‌های پوستی می‌شود.
– هر دو نوع در ایجاد مشکلات بینایی مانند آب مروارید نقش دارند.
شاخص UV و میزان خطر
سازمان‌های جهانی برای سنجش شدت اشعه UV از شاخصی به نام UV Index استفاده می‌کنند که میزان خطر را مشخص می‌کند:
| شاخص UV | سطح خطر | اقدامات پیشگیرانه |
| ۰–۲ | بسیار کم | فعالیت عادی در فضای باز بی‌خطر است. |
| ۳–۷ | متوسط تا زیاد | بین ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر در سایه بمانید. از کرم ضد آفتاب (SPF ۱۵+)، کلاه، عینک آفتابی و لباس پوشیده استفاده کنید. |
| ۸+ | بسیار خطرناک | حتی تماس کوتاه‌مدت می‌تواند باعث سوختگی شدید و آسیب چشمی شود. از حضور غیرضروری در فضای باز خودداری کنید. |
قانون سایه؛ راهی ساده برای تشخیص خطر
یک روش کاربردی برای تشخیص شدت تابش UV، قانون سایه است:
- اگر سایه شما کوتاه‌تر از قدتان است = تابش UV بسیار شدید است و باید از محافظت کامل استفاده کنید.
- اگر سایه بلندتر از قدتان است = خطر کم‌تر است.
راهکارهای محافظتی در برابر اشعه UV
برای کاهش خطرات ناشی از اشعه فرابنفش، این سه گام ساده را دنبال کنید:
۱. پوشش مناسب
– لباس‌های آستین‌بلند و رنگ روشن بپوشید.
– از کلاه لبه‌دار (با لبه ۷–۱۰ سانتی‌متر) استفاده کنید.
۲. محافظت از چشم‌ها
– عینک آفتابی استاندارد با محافظ UV۴۰۰ بزنید تا از آب مروارید جلوگیری کنید.
– از خرید عینک‌های تقلبی خودداری کنید.
۳. استفاده صحیح از ضد آفتاب
– ضد آفتاب با SPF ۳۰ تا ۵۰ انتخاب کنید.
– ۱۵ دقیقه قبل از بیرون رفتن بزنید و هر ۲–۳ ساعت تمدید کنید.
– حتی در روزهای ابری هم از ضد آفتاب استفاده کنید.
تهدید واقعی یا بزرگنمایی؟
دکتر هادئی تأکید کرد که خطر اشعه UV واقعی است، اما با رعایت نکات ساده می‌توان آن را به حداقل رساند. وی گفت: «با پوشش مناسب، ضد آفتاب و عینک استاندارد، می‌توانید بدون ترس از نور خورشید لذت ببرید.»
جمع‌بندی
تابش شدید خورشید در ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر بیشترین خطر را دارد. با رعایت قانون سایه و استفاده از پوشش مناسب، عینک آفتابی و ضد آفتاب، می‌توانید از پوست و چشم‌های خود در برابر آسیب‌های جبران‌ناپذیر محافظت کنید.
source